Doel van de degustatie: doorlichting en actualisatie van een vrij onbekende regio uit de Spaanse wijnproductie die historisch achterop hinkt(e) bij de grote buur aan de overkant van de Ebro nl. Rioja. Volgens de “Guia Penin” (de Guide Hachette van Spanje) een regio in volle (wijn) ontwikkeling.
Vorstelijk wijngebied
De wijngaarden van de D.O. Navarra liggen in het zuidelijke deel van de regio tussen Pamplona en de laagvlakten. Het kent net als vele andere regio’s van Spanje, een lange wijngeschiedenis die tot aan de Romeinen teruggaat. Navarra heeft altijd bekend gestaan om zijn uitstekende rosé-wijnen. Maar sinds eind jaren van de 20e eeuw, behoren de moderne wijnen uit dit gebied tot de meest vernieuwende van heel Spanje.
Dit is vooral te danken aan het werk van het ‘Estación de Viticultura y Enología de Navarra’ (het Wijnbouw- en Oenologisch Onderzoeksstation van Navarra, ook wel EVENA genoemd), opgericht door de regionale overheid. Het is ondergebracht in een oude distilleerderij bij Olite. Het EVENA doet onderzoek en opleidingen op het gebied van wijnbouw en vinificatie en deelt zijn kennis met de wijnmakers. Het heeft er in grote mate aan bijgedragen dat de D.O. in Navarra zich heeft ontwikkeld tot een producent van een zeer grote diversiteit aan wijnen: van rode -, witte –, rosé – als Moscatelwijn van hoge kwaliteit.
Geschiedenis
Al in de tijd van de Romeinen werd in Navarra wijn gemaakt. Opgravingen hebben installaties naar boven gebracht waar wijn werd vergist en opgeslagen. In de Middeleeuwen trokken pelgrims, monniken en andere geestelijken over de Camino de Santiago door stadjes in Navarra. De Navarese wijn raakte in bekendheid en de wijngaarden floreerden. In de 15e eeuw werd er zelfs geëxporteerd naar Frankrijk. Nadat Amerika werd ontdekt bloeide de wijnhandel als nooit tevoren. Hele ladingen uit Navarra en andere delen van Spanje gingen westwaarts. Tegen het eind van de 18e eeuw was wijnbouw de belangrijkste agrarische activiteit van Navarra geworden. In de 19e eeuw werd Navarra net als vele andere wijnlanden in Europa, getroffen door de phylloxera (druifluis): 99% van de 49.213 hectare wijngaarden ging verloren. De provinciale overheid subsidieerde het herplanten op ziektebestendige Amerikaanse onderstammen en de wijngaarden begonnen zich langzaam weer te herstellen. Navarra heeft tegenwoordig 30.000 ha aan wijngaarden.
Wijngebied: 5 subzones
Noorden: Tierra Estella (noordwest) en Valdizarbe (uiterste noorden)
Midden (ten noorden van de Ebro): Baja Montaña, Ribera Alta
Zuiden: Ribera Baja
Grond
voornamelijk kalk met kiezels onder een zachte, vruchtbare lemen bovenlaag. De Ribera Alta heeft een meer alluviale grond en in Ribera Baja een meer zanderige bodem
Klimaat
Over het algemeen heeft Navarra een uitstekend klimaat voor wijnbouw. Het noorden heeft een micro-klimaat. Naar het zuiden wordt het steeds droger.
De wijnen en druivensoorten
Tegenwoordig produceert Navarra voornamelijk rode wijn (zo’n 60% procent van de totale productie), die gemaakt wordt van de Garnachadruif en in opkomst de Tempranillodruif. Ook andere druiven als de graciano, mazuelo, merlot en cabernet-sauvignon worden steeds meer aangeplant. De mooiste van deze is de Tempranillo, geblend met Garnacha en Merlot of Cabernet Sauvignon. De productie van witte wijn (4%) wordt meestal gedaan met de Viuradruif; de productie van witte wijn op basis van Chardonnay neemt toe. Voor 50 % bestaat de productie uit de befaamde rosados van de Garnacha-druif. Deze wijnen zijn zeer geliefd in Frankrijk, Navarra en de rest van Spanje
De zoete Moscatel is ook steeds meer in zwang en wordt als dessertwijn gebruikt
De grote wijnmakers halen hun druiven, net als in La Rioja, uit de verschillende subzones en combineren de druivensoorten met elkaar. Op deze manier ontstaan wijnen die een eigen karakteristieke smaak hebben
Hieronder kopie van een degustatieverslag van de 8 wijnen dat ons na de sessie werd doorgestuurd.
- Bodegas Chivite – Finca de Villatuerta- chardonnay ‘sobre lias’ 2011 – D.O. Navarra (€ 10.05)
Goudgeel met koper reflex. Sterk 
aromatisch met pitfruit (abrikoos) en bloesemaroma. In de achtergrond en na walsen zekere kruidigheid met (witte) peper. Zachte en ronde aanzet. Goede balans tussen fruit en zuren. Mist evenwel wat concentratie en textuur in het middenstuk maar daartegenover geven de zuren de wijn een fris en elegant karakter. Ietwat bitter in de afdronk. Vrij korte finale. Wel correct gemaakt.
- Bodegas Nekeas – chardonnay “Cuvee Allier” 2012 – D.O. Navarra (€ 9.80)
Goudgeel maar geen koper reflex zoals bij wijn 1. Mooie kleur met vette tranen. Prachtige neus met subtiele houttoets, minder aromatisch maar complexer dan wijn 1. Fijne aroma’s eerder gedomineerd door fruitbloesem dan door (wit) fruit. De complexiteit van deze wijn zet zich door in de mond. Ronde aanzet, krachtig ook en met goede balans fruit/zuren. De tranen verraadden het al, deze wijn heeft ook een zekere vettigheid wat de complexiteit nog verhoogt. Ook in het midden en tot de (lange) finale behoudt de wijn zijn finesse. Onverwacht lekker en fijn. De hoogte van de wijngaard (600 m) zal hier zeker debet aan zijn .
- Bodegas Inurrieta – cuatrocientos crianza 2010 – D.O. Navarra – assemblage van cabernet-sauvignon, merlot en graciano (€ 9.00)
Mooi donkerrood, quasi geen meniscus, vette tranen. Aangename (kruiden)neus met cederhout, blonde tabak en “bouquet garni”. Discrete maar fijne houttoets. Krachtige aanzet met veel power en vooral rood fruit. De kruidigheid van de neus zet zich in de smaak niet door. In het middenstuk is het een beetje chaos en zoekt de wijn wat naar evenwicht die er niet is. De finale wordt ontsierd door vrij ruwe tannine en een teveel aan alcohol (15%) die niet door het fruit wordt gecompenseerd. Stevige wijn die gastronomisch enkel als maaltijdwijn kan worden ingezet. Bewaren kan nog max. 5 jaar.
- Bodegas Gran Feudo ‘Edicion’ reserva 2008 O. Navarra – assemblage tempranillo, cabernet sauvignon en merlot (18 maand vatrijping) – (€ 10.40)
Donkerrood maar wel doorzichtig. Beetje veroudering merkbaar maar kleur zeker in orde voor een 2008. Neus zeer gesloten. Het slot zit erop! Na walsen wat chocolade en Gentse cuberdons. Geen houttoets merkbaar, ook geen kruiden…! Ook in de mond geen hoogvlieger. Monotoon met een beetje rood fruit en een beetje kruiden maar geen textuur noch body en zeker geen complexiteit. Storende tannine in de finale. Deze wijn stelt teleur! Waarom een reserva maken als het fruit van in het begin niet aanwezig is – toch wel het begin van elke (goede) wijn? Opmerkelijk voor deze wijn toch een redelijk lange finale waar de kers primeert. Raar toch?
- Bodegas Nekeas – El Chaparral de Vega de Sindoa “Old Vines Grenache” 2012 D.O. Navarra 100% garnacha (€ 10.90)
De wijn valt op door zijn superjong uitzicht. Wel met een diepe kleurkern, vief en vette tranen. Gesloten neus. Wat vers rood fruit (framboos, kers). Na walsen komt de kruidigheid opzetten met peper en munt, zachte houttoets (vanille). Krachtige aanzet en gaat soepel over in rood fruit (zelfs een tikje zoet). Opnieuw die fijne, subtiele houttoets met wat kruidigheid. Finale nog wat jeugdig ruw maar zal ongetwijfeld nog afronden met wat kelderrust. Goed gemaakte en plezierige wijn.
- Bodegas Inurrieta – Altos de Inurrieta reserva 2009 – D.O. Navarra (assemblage cabernet-sauvignon en merlot met 15 maand vatrijping) (€ 12.50)
In het glas een donkerrode wijn met paarse rand en vette tranen. Wijn oogt mooi en verleidelijk. Fijne aromatische start, niet meteen vuurwerk maar subtiel en gracieus ondanks het krachtige imago. Fijn cederhout, subtiel geïntegreerd en ondersteund door zwart fruit (bosbes). In de mond een romige aanzet met rood fruit en kruiden. Daarna zachte houttoets. Middenstuk toont fraîcheur en lengte en vindt er een mooi evenwicht. De lange finale wordt nu nog gemarkeerd door stevige tannine maar het potentieel tot veroudering is aanwezig. Krachtige wijn, goed gemaakt maar zoals zijn kleinere broertje uitsluitend voor bij de maaltijd.
- Bodegas Artadi – Pasos de San Martin –2012 O. Navarra – 100% garnacha (12 maand vatrijping) (€ 19.20)
Het domein en de wijnen staan internationaal ‘in the picture’. Verkozen tot beste Bodega in 2013 en prima kwotaties voor deze wijn : 90/100 van Parker en 95/100 van de Guia Penin. Dit nodigt tot waakzame interesse van de wijnliefhebber. De wijn opent in het glas met een zeer jong uitzicht, diepe kleurkern, vief en vette tranen doen het beste verhopen. De neus stelt alleszins niet teleur : complex van bij de aanzet, aromatisch met eerst rood fruit (zwarte kers) ook met kruiden(zoethout) ook met een fijne houtstructuur (vanille). De smaak vormt een perfecte aansluiting van de neus (altijd top) : rood fruit met wat zwaar eikenhout maar goed verweven met de zuren en het fruit. Een perfect evenwicht eigenlijk. De fraîcheur wint het hier van de power. Uitzonderlijke score voor de (lange) finale: de tannines zijn zeker nog aanwezig maar goed ingebed in de structuur en het fruit van de wijn. Nu nog wat jong door de tannine maar met wat kelderrust belooft deze wijn een van de favorieten van uw kelder te worden.
- Bodegas Chivite – Coleccion 125 – reserva 2009 – D.O. Navarra – 100% tempranillo (€ 25.90)
Een bodega die een “vino de pago” in haar collectie herbergt verdient alle aandacht met deze reserva, op de markt gebracht ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van de bodega. Enkel de beste percelen tempranillo werden weerhouden en Denis Dubourdieu heeft de consultancy voor deze wijn op zich genomen.
In het glas een donkerrode wijn met verrassend jong profiel voor een 2009. Geen spatje veroudering! Langzame en vette tranen.
Eerst een gesloten neus (had men de wijn moeten karaferen?) maar na walsen treft men vooral een fijne houtstructuur (zoethout, ceder) en rijp rood fruit op de achtergrond. In de mond een stijlicoon, krachtig en vol maar ook verfijnd en met de verhoudingen van fruit, zuren en textuur goed met mekaar in balans. De mineraliteit bezorgt de wijn een extra troef : fraîcheur! Dankzij het goed gedoseerde hout en de ronde tannine gaat de wijn naar een klassieke maar toch schitterende finale. Jammer van het forse prijskaartje.
Na de proefavond werd de chardonnay van Chivite als beste witte weerhouden en voor de rode gingen de voorkeur van de leden (ook omwille van het uitstekende prijskaartje) naar de garnacha van Bodega Nekeas.