WIJNREGIO CAHORS
1. Ligging en Streek
De wijnstreek Cahors behoort tot het Zuidwesten van Frankrijk, ligt officieel in de Midi-Pyrénées en specifiek in het departement Lot (Quercy).
De wijngaarden situeren zich op ongeveer 200 km ten Oosten van Bordeaux. Het herkomstgebied omvat 45 gemeenten rond de stad Cahors.
2. Geschiedenis
De wijngaarden van Cahors zijn één van de oudste wijngaarden van Frankrijk.
De wijn kreeg snel een goede reputatie bij de Engelsen die het “zwarte wijn” noemde.
Ze waren ook erg geliefd bij de wereldleiders, zoals François 1ste en Peter de Grote van Rusland en stelde in die periode de wijnproductie van Bordeaux volledig in de schaduw.
In 1877 werden ook de wijngaarden van Cahors verwoest door de phylloxera.
Wijnactiviteit is er altijd gebleven, ook in moeilijke tijden, weliswaar zeer beperkt.
Men mag gerust stellen dat er vlak na de Tweede Wereldoorlog geen goede Cahors wijnen gemaakt werden. Alles ging op in anonieme bulkwijn.
Al snel kwam daar verandering in. In 1947 werd de energieke coöperatie van Parnac opgericht. Deze coöperatie slaagde erin het verdere verval af te remmen.
Hun doel was de Malbec, als druif van Cahors, te doen herleven. Het was bij een wijnboer uit Bordeaux dat ze de planten gingen halen. Deze liggen nog steeds aan de basis van de huidige wijngaarden.
Deze inspanningen leidden tot de promotie tot V.D.Q.S. in 1951.
De vorst van 1956 zorgde ervoor dat de Cahors wijnen een nieuwe klap kregen. Praktisch de totale aanplant werd vernietigd door de strenge vorst. Op aandrang van de coöperatie werden de vernietigde wijngaarden op grote schaal opnieuw beplant met de Auxerrois (Malbec). De nieuwe variëteit bracht een duidelijke kwaliteitsverbetering van de wijnen tot stand, op weg naar de AOC-status.
In 1971, wanneer Cahors de AOC-erkenning krijgt, zijn er slechts 440 hectare bebouwd.
Vandaag de dag is dit gebied vertienvoudigd.
3. AOP
De AOP laat enkel rode wijn toe. Momenteel zijn er ca. 4.600 ha wijngaarden. Onder het motto: meer finesse, meer “rijke” wijnen, heeft de AOC Cahors één van de strengste wetsbepalingen van Frankrijk:
- opbrengsten beperkt tot 50 hectoliter wijn per hectare wijngaard
- een natuurlijk alcoholpercentage van minimaal 10,5 %
- een duidelijke overwicht geven aan de Malbec, als de originele druif uit de Lot-vallei
In werkelijkheid is dit voor de Cahors ook een noodzakelijke stap om duidelijke concurrentie te kunnen aangaan met de Argentijnse tegenhanger die vandaag succes oogst.
4. Bodem
De terrassen van de vallei
De vallei van de Lot is verdeeld in drie terrassen, opgebouwd uit slib afkomstig uit het Centraal Massief. Hoe meer men stijgt, hoe meer de bodem gedraineerd is. De eerste terrassen, dicht bij de rivier zijn die van de zachte en fruitige wijnen.
De tweede reeks terrassen geeft de wijn een meer vlezig karakter.
De derde reeks terrassen en ook de zogenaamde “Grèzes”, een bodem die bestaat uit kalksteen, bezorgt de meest waardevolle Cahors, die het best in aanmerking komt voor lange bewaring.
5. Klimaat
Het klimaat in de Cahors wordt beïnvloed door de Oceaan, maar is ook onderhevig aan mediterrane invloeden. Er is minder neerslag dan in de Bordeauxstreek. In de herfst waait er een warme en droge lucht uit het zuiden, die de druiven ideaal begeleidt tot volledige rijping.
6. Druivenrassen
Cahors is het terroir van de malbec. Oorspronkelijk beter gekend onder de naam Auxerrois. Ter plaatse wordt ze ook de Cot genoemd en nog een andere benaming is Pressac.
Vandaag kiest men resoluut voor de naam Malbec, enerzijds om duidelijkheid te creëren naar de buitenwereld en de wijnkenners, anderzijds om aan te tonen dat er in Europa op één plaats kwaliteitswijn geleverd wordt op basis van dit ras.
In de Cahors kan malbec als monocépage gebruikt worden, of in een samenstelling met minstens 70 % Malbec.
De andere toegestane druivenrassen zijn:
- merlot (maximum 20%
- tannat (maximum 20%)
- Jurançon Noir (maximum 10 %)
7. Karakteristieken
De Malbec bevat uit zichzelf veel tannines en kleurstof. Met daarbovenop de condities van de bodemgesteldheid en het microklimaat, levert dit een diep-donkerrode wijn op die bijna zwart lijkt. Het zijn robuuste wijnen.
De weinige witte en roséwijnen die er gemaakt worden zijn geen AOP wijnen maar worden verkocht als Vin de Pays du Lot en worden gemaakt van viognier en/of chasselas. De laatste jaren is er ook hier redelijk wat aanplant van chardonnay.
MALBEC: EEN FRANSE DRUIF IN ARGENTINIE
In haar bakermat Frankrijk levert ze donkere, soms moeilijke wijnen, maar in Argentinië toont ze zich van haar beste kant. De malbec.
Vandaag wordt malbec vooral geassocieerd met Argentinië. Dat zegt al iets over het internationale succes dat Argentinië met deze druif behaalt. Maar eigenlijk is malbec een inheemse druif van Zuidwest-Frankrijk.
Lange tijd maakte zij deel uit van de beroemde Bordeaux-mélange (naast cabernet sauvignon, cabernet franc, merlot en petit verdot). Maar het plaatselijke klimaat lag haar duidelijk niet: de opbrengst was onregelmatig, en de druif bleek gevoelig voor rotting. Geleidelijk aan verdween malbec dan ook uit Bordeaux. In de nabijgelegen appellatie Cahors is zij de belangrijkste druif gebleven: wijn uit Cahors moet voor 70% malbec bevatten. Maar Cahors heeft altijd bekend gestaan voor zijn stroeve, boerse, stugge wijnen, die bij het publiek nooit echt aansloegen.
Eens verhuisd naar Argentinië, toonde de malbec zich van haar beste kant. Plots bleek zij in staat om wijnen te leveren die geurig, fruitig, fluwelig en mondvullend zijn. Ze zijn snel drinkbaar, maar kunnen ook goed ouderen. Kortom: wijnen die alles hebben om de hedendaagse wijndrinker te bekoren.
Dat is moederland Frankrijk (en regio Cahors) niet ontgaan. De Franse groep Pernod Ricard kocht een van de grootste Argentijnse wijnbedrijven, Etchart. Moët & Chandon richtte er Bodegas Chandon op. Lurton uit Bordeaux investeerde er, evenals de Franse oenoloog Michel Rolland samen met 7 topdomeinen uit Bordeaux (Clos de la Sieti). Ook grote internationale groepen zoals Seagram’s en Alllied Domecq sprongen op de malbectrein.
Hoe komt het dat deze druif zoveel betere resultaten geeft, zo ver van haar bakermat?
In de eerste plaats ligt dat aan het warmere klimaat: de malbec wordt in Argentinië goed rijp, wat de tannines merkelijk verzacht. Tegelijk zijn er in de hooggelegen wijnstreken grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht, zodat de rijping geleidelijk verloopt en de frisse zuren niet verloren gaan. Op die manier vertoont Argentijnse malbecwijn niet de alcoholische plompheid waar zovele wijnen uit de Nieuwe Wereld aan lijden. Ten slotte is er het droge klimaat, waardoor de malbec zijn grote probleem in Frankrijk, rotting, hier niet kent.
Eigenlijk is het verwonderlijk dat malbec niet vroeger aan zijn internationale veroveringstocht is begonnen. De druif heeft in Argentinië immers een lange voorgeschiedenis. Reeds in de tweede helft van de negentiende eeuw werd ze hier aangeplant, met stekken uit Bordeaux. Maar de Argentijnse wijndomeinen konden gedurende lange tijd al hun wijn kwijt op de binnenlandse markt, al ging het dan vooral om goedkope slobberwijn. Het land is de op vier na grootste wijnproducent ter wereld, maar de Argentijnen behoren ook tot de grootste wijnconsumenten ter wereld.
Zelfs bij de opkomst van de ‘Nieuwe Wereld’ bleef Argentinië nog een tijd uit de internationale schijnwerpers. Maar toen het met de Argentijnse economie minder goed begon te gaan, veranderde dat. Zeker na het uitbreken van een diepe economische crisis in 1999, toen de binnenlandse vraag instortte, moesten de wijnbedrijven zich noodgedwongen op de buitenlandse markt richten. Door de devaluatie van de peso waren de wijnen in het buitenland bovendien zeer goedkoop geworden, wat de opmars van de Argentijnse malbec heeft versneld.
Maar als iets succes heeft, wil iedereen graag een graantje meepikken. En dan blijkt wel eens dat het niet al goud is wat blinkt. Op de Belgische markt bieden de supermarkten niet altijd de beste of fijnste Argentijnse wijnen aan. Er bestaan fijne en elegante Argentijnse malbecs, maar ook nog altijd onbehouwen, overgeëxtraheerde blockbusters die deze boeiende druif geen eer aandoen.
Een vergelijkende degustatie is dan de oplossing…
Hieronder kopie van een degustatieverslag van de 8 wijnen dat ons na de sessie werd doorgestuurd.
1. Bodegas Escorihuela- Malbec ‘1884’ reservado 2013 – Mendoza (€ 9.95)
De eerste wijn van deze proefavond zet meteen de toon qua kleur: diepdonker rood met violet rand. Knap voorkomen voor wat ik vermoed de ‘instapwijn’ van de avond. Aromatische fruitbom in de neus, aangenaam met mooi verwachtingspatroon. Donkerrood fruit (vnl. kers) met fijne houttoets. Qua smaak loopt de wijn evenwel niet parallel met de neus. Het rood-zwarte fruit is manifest aanwezig (presidentpruim) maar ontbreekt wel wat ondersteunende tannine wat een zekere ‘boersheid’ met zich meebrengt. Mist daardoor wat verfijning. Verrassend lange afdronk hoewel de alcohol zich hier in de finale als een stoorzender(tje) laat registreren.
(kwotatie 12.5/20)
2. Château Lamartine – Cuvée du Tertre 2011 – Cahors O.P. (€ 8.50)
Deze wijn wordt geproefd gelijktijdig met wijn 1.
Deze cahors opent zoals verwacht diep en donkerrood met een iets bredere meniscus maar toch wel een meer dan correcte kleur. Aanvankelijk beheerste neus maar na walsen fijn rood en zwart fruit, niet uitbundig zoals wijn 1 maar aangenaam en fijn. In deze wijn vind je wel het geurpatroon terug in de smaak. Mooie fruitige aanzet, goed gedoseerd tussen fruit en zuren resulterend in een mooi evenwicht. Fijne tannine op de achtergrond en redelijk wat finesse. Afdronk minder lang dan wijn 1. In vergelijking wint deze wijn op punten, niet met KO.
(kwotatie 13/20)
3. Château du Cèdre – Cuvée Cédrus 2011 – Cahors A.O.P. – 95% malbec, 5% merlot (€ 8.50) 
Qua kleur is deze wijn een kopie van wijn 2. De neus opent zeer aangenaam, vol en redelijk complex met zwart en rood fruit i.c. bosbes en framboos. De kruidigheid geeft deze wijn een opmerkelijke ruggensteun. De smakelijke aanzet in de mond is vol, rond en in het middenstuk vinden we een mooi evenwicht tussen het fruit, de kruidigheid en de zuren. Finale is een beetje droog en heeft een bittertje door de aanwezige tannine. Middellange afdronk. Goede en smakelijke wijn voor de stevige dagelijkse keuken.
(13/20)
4. Bodega Catena Zapata (Mendoza) 2012 – 100% malbec (14 maand vatrijping) – (€ 14.95)
Kan het nog zwarter? Geen rode maar een zwarte duivel in ons glas! Ondoorzichtbaar en geen meniscus te bespeuren. Opent met een fijne, aristocratische neus, geen overdaad maar wel stijlvol met mooie mix van zwart fruit, hout en kruiden. ‘Zwoel’ in de juiste context. Frisse maar ook mondvullende aanzet, goed rond, goed in het fruit, net genoeg kruidigheid en zuren om de balans te respecteren. In het middenstuk en de finale komt de ‘rondeur’ toch wat teveel op de voorgrond wat maakt dat voor sommige proevers deze wijn te mollig wordt. De superzachte tannines in de finale versterken het mollige, op het randje van zoete, karakter.
Finale is redelijk lang.
(14.5/20)
5. Bodegas Achaval-Ferrer (Mendoza) 2011 – 100% malbec (€ 14.95)
De wijnmaker blijkt een lieveling van menig wijnchroniqueur te zijn… Vertaalt zich deze sterrenstatus in het glas? De wijn manifesteert zich opnieuw zeer donker maar niet somber. Paarse rand is duidelijk aanwezig. “Overrompelende” neus met opvallend kruidige toetsen en op de achtergrond zwart fruit en vanille. Meteen volle aanzet in de mond, duidelijk een krachtpatser annex fruitbom die de stevige zuren moeiteloos onderdrukt. Toch is de finesse en het evenwicht wat zoek naar de finale toe. Zeer vakkundig gemaakte wijn maar wel voor de liefhebber van brede heupen en … schouders; minder geschikt in combinatie met een feestmaaltijd.
(14/20)
6. Château du Cèdre – Cuvée Prestige 2010 – Cahors A.O.P. – (90% malbec – 5% merlot – 5% tannat) – (€ 15.50)
Het inktzwarte kleurfenomeen van de malbecdruif zet zich ook in deze wijn door. Lichte verkleuring in de meniscus. Aangename neus, geen blockbuster maar wel verfijnd met een goede mix tussen fruit- en houttoetsen; het kruidenrekje krijgt u er gratis bij. WYSIWYT of vertaald: “what you smell is what you taste”: rond en smakelijk, goed evenwicht ook in de smaak tussen de zuren en het fruit wat uiteindelijk leidt tot een mooie verfijnde wijn. In de finale nog wat stevige tannines die voor wat weerwerk zorgen maar de wijn een klassieke toets meegeven èn wat extra inhoud . Samengevat in 3 woorden: klassiek, lekker en fijn. (15,5/20)
7. Bodega Diamandes de Uco 2011 (Uco Valley) – 95% malbec – 5% cabernet-sauv. (€ 19.95)
Benieuwd wat deze joint venture tussen 5 grote 
Bordelese wijnhuizen en onder de (wijn)vleugels van Michel Rolland te bieden heeft . Op basis van de geleverde investeringen zal je toch hoopvol naar deze wijn uitkijken. Over de kleur zijn we kort maar krachtig: zwart! Met paarse rand en tranen. De neus doet meteen aan Bordeaux denken maar aangevuld met een ‘cahorstoets’ van het fruit. Rijkelijk gestoffeerd met kruiden en fruit in de hoofdrol. Ook in de mond een bordeauxgevoel van hoog niveau, finesse, verfijning, fraîcheur maar toch krachtig met veel body en ‘présence’. Complexiteit met rijpe tannine kleuren de lange finale. Prachtige wijn.
(17/20)
8. Château du Cèdre – Cuvée Le Cèdre 2011 – Cahors A.O.P. – (100% malbec) – (€ 35,00)
Het gezegde “once you go black, you never go back” is met deze wijn zeker van toepassing: zwarter bestaat niet! De wijn vertoont zelfs geen rand. En toch waan je je niet in een rouwkapel, integendeel! Het feest begint met een beheerste neus (zal zich pas na enkele minuten openen) en geeft een essence van zwart fruit, kruidnagel, peper en fijne houttoets vrij. De neus is minder sensueel dan wijn 7 maar de nuance van de houttoets gaat zoveel dieper heeft meer nuance met grafiet en houtskool. In de mond steekt de wijn nog een tandje bij: eerst een zachte, romige aanzet maar daarna een wilde taxirit met Daniel Craig achter het stuur. De V8 motor heeft voldoende kracht en souplesse om de complexiteit van deze wijn een textuur en verfijning mee te geven die vrij zelden in combinatie worden samengebracht. Een vuist in een fluwelen handschoen. Wat de wijn zo bijzonder maakt: nog relatief jong en met al die kracht toch al lekker wegdrinkend. Verrassend zachte tannines en knappe retro sluiten de lange vlezige finale af. Een Aston Martin van een wijn!! (18,5/20)
We onthouden na deze proefavond dat Cahors zich als wijnregio opnieuw heeft uitgevonden en dat ook in Argentinië prachtige wijnen worden gemaakt op basis van de malbec. Wel moet u in beide gevallen bereid zijn om meer dan 10 euro te besteden. Houdt u van klassiek en verfijnd dan is Cahors uw maatje. Kiest u voor avontuur en een wat sensuele toets dan laat u beter de tango in uw wijnglas los.
Op basis van prijs/kwaliteit kreeg de 100% malbec van Bodegas Catena Zapata de meeste voorkeursstemmen.