Doel van deze degustatie: rond de feestdagen worden we elk jaar weer overdonderd met allerhande promoties rond champagne. Elke supermarkt zet z’n beste beentje voor om de concurrentie te snel af te zijn met soms ‘waanzinnige’ kortingen. Ook de reguliere wijnhandel laat zich in deze niet onbetuigd met als resultaat dat de modale bubbeldrinker die het Nieuwe Jaar feestelijk wil inzetten het bos door de bomen niet meer ziet. En dus het risico loopt om niet de beste kwaliteit te schenken. Voor leden van wijnclub Edelrot is dat geen issue want champagne is al meermaals het onderwerp geweest van een vergelijkende degustatie. Toch was er nog een lacune in onze proefsessies. Tot nu kwam steeds champagne op de proeftafel die als ‘tradition’ kon worden bestempeld.
Voor deze degustatie hebben we gekozen om een mini-segment uit de champagneproductie aan een vergelijkend onderzoek te onderwerpen nl. champagne millésimé (champagne met een oogstjaar) en – dat kunt u opzoeken in de bijhorende PowerPointpresentatie – slechts maar 1.3% uitmaakt van de totale champagneproductie. Deze champagnes zijn merkelijk duurder dan de ‘tradition’ en dat heeft zo zijn redenen. Via deze link Champagne 2018 – PPT krijgt u toegang tot het het theoretisch onderdeel die van onze proefavond weerspiegelt. Aarzel niet om alles te weten te komen over champagne en in het bijzonder over champagne millésimé.
Het bestuur heeft een keuze gemaakt voor 6 champagnes die in onze regio te koop zijn en werden geproduceerd op kleinschalige, familiale domeinen die toch een zekere authenticiteit aan het product verlenen.
Onderstaand vindt u een proefverslag dat ons werd bezorgd door één onzer leden.
- Champagne Mandois (NM) – champagne Premier Cru Brut – blanc de blancs millésime 2012
100% chardonnay met vatopvoeding voor 10% van de oogst en malolactische gisting. Dégorgement in juli 2017. Rijping “sur lies” 4 jaar. Dosage 8 g/l. (Aangekocht bij Tacos in Denderleeuw – € 27.85)
De wijn schittert mooi in het glas, zeer fijne belvorming, lichtgeel met goudreflex. In de neus een lichte oxidatieve toets met rijpe fruittonen (jonagold). Ook een lichte houttoets merkbaar.
De eerste indruk bij de smaak is dat die bijna gelijk is aan de neus. Vol en krachtig maar niet echt verfijnd. Wel een fantastische mousse-ontwikkeling in de mond. De afdronk is redelijk complex en blijft verrassend lang na. Eerder een maaltijdchampagne voor bij een licht maar fijn visgerecht. (score 14/20)
- Champagne Voirin-Jumel (RM) – champagne Grand Cru – Millésime 2009
100% chardonnay zonder malolactische gisting. Geen houtopvoeding. Dégorgement in november 2016. Rijping “sur lies” 86 maand. Dosage 5 g/l. (Aangekocht bij Colruyt Klassewijnen – € 28.50)
Qua kleur is deze wijn een kopie van wijn 1 niettegenstaande het verschil in gisting en houtopvoeding. Deze champagne heeft een veel frissere neus dan de eerste. Veel fijner en rijker gestoffeerd. Munt uit door een grotere complexiteit.
Ook deze wijn bevestigt al het goede in de mond: fruitig fris met redelijk wat citrustonen. Goed gedoseerd en goed in balans (zuren/fruit) en mooi mineraliteit. Outstanding qua finesse en fraîcheur. De frisheid en speelsheid zet zich door tot in de finale die wel iets korter is dan wijn 1. In zijn geheel wel fijner en complexer dan de champagne van Mandois.
Absolute aperitiefwijn die de honger zeker zal aanscherpen. (score 16/20)
- Champagne Gallimard (NM) – Cuvée Prestige – millésime 2012
35% chardonnay + 65% pinot noir (waarvan ½ verouderd op hout).
Dégorgement 25/09/2017. Rijping “sur lies” 52 maand.
(aangekocht bij De Wase Wingerd/ De Klinge – € 29.75)
Een wijn met heldere schittering en opvallend veel concentratie in de kleur. De belvorming is wat grof in het begin maar verbetert wanneer de wijn even kan rusten. Mooie intensiteit! Intrigerende neus met wat terroir en kreupelhout. Een lichte houttoets en ook wat ‘getoast’ in de neus. Later komt een fijne appelgeur bij. In de mond een volle en krachtige aanzet. Opnieuw goede balans tussen fruit en zuren. Vlezige textuur in het middenstuk maar wel met behoud van de fraîcheur. Lange en mooie finale waarin het terroir nogmaals naar voor komt. Een zeer mooie champagne met lange finale die zowel als aperitief dan bij de maaltijd kan geschonken worden. (score 16/20)
- Champagne Marc Chauvet (RM) – Champagne Brut – millésime 2011
46% chardonnay + 46% pinot noir + 8% pinot meunier. Geen malolactische gisting. Dégorgement 24/10/2017. Rijping “sur lies” 66 maand. (Aangekocht bij Champagne d’Amis in Hamme – € 25.95)
In ons glas een identieke kleur dan wijn 3 maar wel met superfijne belletjes van bij de start. Wijn 3 vond ik al lekker ruiken maar deze champagne is nog beter qua neus: frisser en fijner met expressie in het fruit van witte perzik en kruisbes tot een vleugje ananas. Zeer complex.
In de mond is deze wijn tegelijk krachtig en speels. Krachtige mousse, soepel en toch complex met leuke fruittonen van citrus (limoen) en grannysmith appel. Het mineralige accent komt sterk naar voor en benadrukt de finesse en de fraîcheur. En dan moet de finale nog komen! Jongens wat een complexe finale die niet alleen zeer lang is met fijne fruittonen, fris blijft en geen spoortje zoet meedraagt. Bravo voor dit topproduct! Geen grand cru maar minstens evenwaardig… en multi-inzetbaar. (score 18/20)
- Champagne Philippe Lamarlière (NM) – Champagne Brut Authentique – millésime 2006
40% chardonnay + 60% pinot noir. Geen malolactische gisting. Dégorgement 6 maand voor verzending. Rijping “sur lies” 72 maand. Dosage 6 g/l. (Aangekocht bij Colruyt Klassewijnen – € 26.80)
Dat “authentique” mag je voor deze fles letterlijk nemen want de sluiting is niet zoals gebruikelijk met muselet maar met een touwtje. In ons glas een wijn met duidelijke evolutie (goudgeel) en redelijke grove belletjes. Ook in de neus al duidelijk evolutie merkbaar met tonen van rijpe appel, wel kruidig (en dat hadden we bij de vorige wijnen niet opgemerkt) en ook wat geel fruit (abrikoos, gele perzik).
De wijn verrast me op aangename wijze in de mond. Niettegenstaande de evolutie is de wijn toch fris en levendig, geenszins log. Frisse groene appel en wat getoast brood in de aanzet. Later vertoont de wijn een stevige kruidigheid die doortrekt tot in de finale. Die is wel minder lang dan de vorige wijnen maar nu ook niet extreem kort. Als wijnliefhebber kan je zulke toepassing wel appreciëren. We hebben een studie kunnen maken van een champagne met oogstjaar 2006 die volgens een oud procedé op de markt werd gebracht. Niet de beste wijn van de avond maar wel een smakelijke ontdekking die de nodige aandacht verdient. (score 15/20)
- Pierson-Cuvelier – champagne Grand Cru – millésime 2012
100% pinot noir. Geen malolactische gisting. Dégorgement onbekend. Rijping “sur lies” onbekend. (Aangekocht bij Colruyt Klassewijnen – € 34.95)
Lichtgele wijn met gouden reflex. Prachtige en uitbundige belletjesstroom bekroond met een schitterende en uitbundige cordon. Liefde op het eerste gezicht! Deze wijn heeft wel zijn oogstjaar mee maar kan je qua kleur moeilijk vergelijken met wijn 5. Ook in de neus is het verschil groot. Een frisse aanzet met fruitige toets en wat aardse tonen (humus) aangevuld met een kruidige toets (stervrucht, jeneverbes). Ook wat wit fruit (meidoorn, kruisbes).
In de mond heeft deze wijn heel wat reserve opgebouwd. In eerste instantie gesloten en vlak en veel vrijstaande zuren. De dosage is volgens onze fiche onbekend maar de zuren zijn zeer strak en scherp. Zou het een “zéro-dosage” zijn? Terwijl we onze aandacht toespitsen op wijn 5 heeft deze wijn de tijd om zich te ontwikkelen in het glas. Toch moeten we wachten tot de finale eer de wijn zich manifesteert en finesse aan complexiteit combineert. Een wijn met een handleiding blijkbaar en door die gereserveerdheid komt ie wat ‘aristocratisch’ over. De zuren zetten zich door tot in de afdronk die uiteindelijk wel wat textuur en présence mist. Van deze Grand Cru had ik toch wel wat meer gulheid, finesse en smakelijkheid verwacht. Voor liefhebbers van strakke wijnen. (score 15/20)
Conclusies:
- Een champagne millésimé is geen ’gewone’ champagne en vertegenwoordigt maar 1.3% van de totale champagne-productie. Het kwaliteitsverschil dat wij tijdens deze sessie konden vaststellen tov de ‘tradition’ is opmerkelijk in alle facetten: belletjes, geur, smaak en afdronk.
- Het prijsverschil justifieert het verschil in kwaliteit. Een gemiddelde fles millésimé noteert zo’n 30% in de plus t.o.v. een ‘tradition’ maar gelet op de inspanningen die de wijnboer zich moet getroosten (denk maar aan de jaren rijping op droesem waardoor zijn kapitaal tijdelijk geblokkeerd wordt) zijn immens. Je mag ook aannemen dat de oogst van de beste percelen voor deze kwaliteit zal gereserveerd worden. Het verschil van zo’n 8 à 10 euro weegt niet op tegen het smaakfestival dat een millésimé u kan (zal) bezorgen.
- Een even belangrijk voordeel is dat u via de fles een degelijke informatie ontvangt over de samenstelling, de gisting, de eventuele houtopvoeding en nog belangrijker: de datum van de ‘dégorgement’, hetgeen u bij een tradition – via het tegenetiket – niet te weten komt. Indien de datum van dégorgement op de fles staat vermeld weet u meteen wanneer de fles van zijn dode gistcellen werd verlost èn in de handel werd gebracht. U heeft dus een uniek beeld wanneer uw champagne werd “geboren” niet alleen het oogstjaar maar meteen ook wanneer hij de champagnekurk met muselet kreeg aangemeten.