Doel van de degustatie:
Een jaarprogramma opstellen is voor het bestuur van een wijnclub niet altijd een gemakkelijke opgave. Zoals in de literatuur is schrappen soms veel belangrijker en efficiënter dan schrijven. Dan moet je lef tonen om elk ingediend voorstel 2x tegen het licht te houden.
Het is niet moeilijk om elk jaar opnieuw de in wijnmiddens “bekende regio’s” in de schijnwerpers te plaatsen. Lastiger wordt het wanneer je ook die minder bekende wijngebieden een podium wil geven. Daarom streeft onze wijnclub ernaar om jaarlijks zo’n regio “die z’n rug aan het rechten is” in het programma op te nemen.
De wijnen van zulke regio’s vond je voornamelijk in de rekken van de supermarkt tegen een, zeg maar, meer dan schappelijke prijs. En zo zijn er heel wat! En niet alleen in Frankrijk!
De moderne wijnwereld en -handel heeft al lang begrepen dat de lokale markten te klein geworden zijn om te kunnen overleven, laat staan innoveren. Regio’s die wat achterop gebleven zijn gaan soms te rade bij de “Flying Doctors” van de wijnwereld die – meestal met succes – redelijk drastische ingrepen voorstellen maar die op de lange(re) termijn wel lonen:
- Aanpak van de ‘grondstof’ = de wijngaard; verminderde rendementen, optimalisatie van de bemesting, eventueel snoeiwijze en beplanting aanpassen, machinepark updaten, manuele oogst ipv machinaal, oogst bij nacht en/of overschakeling op bio-teeltwijze.
- Innovatie van de wijnkelder zoals moderne vinificatietechnieken, computergestuurde temperatuurbeheersing, keuze van gistcellen, gebruik van SO² evalueren.
- Commercialisatie: promotieactiviteiten laten ontwikkelen door een syndicaat van lokale wijnbouwers zodat de wijn ook buiten de eigen grenzen kan worden gepromoot.
Met deze elementen kwamen we uiteindelijk terecht in de Languedoc, niet onbekend natuurlijk maar er zijn wel regio’s die de hausse van Corbières, Minervois en Saint-Chinian aan zich zagen voorbijgaan o.a. Montpeyroux en Faugères.
De eerste regio werd gekozen omwille van zijn uniek terroir in het wijngebied: de enige Languedocregio die voor 100% bestaat uit leisteen (“Le Pays des Schistes”). Onderliggend probeert de regio zich te profileren als dé bio-regio bij uitstek. 80% van de wijnbouwers werken biologisch of biodynamisch.
Montpeyroux is dan weer een ander verhaal. Niet uniek vanwege haar bodemstructuur maar omwille van de klimatologische omstandigheden. In dit wijngebied heersen de winden. Maar liefst 7 verschillende types zorgen ervoor dat de wijngaarden hypergezond blijven. Samen met de hogere ligging van de percelen zouden dit wijnen moeten zijn met nadruk op fraîcheur.
Een doorgedreven masterclass van beide regio’s, miticuleus voorbereid door onze wijnmeester en verwerkt in een PowerPointpresentatie werd geprojecteerd als theoretische voorbereiding op de proefavond.
Praktisch: omdat we 2 regio’s tegen mekaar afwegen werden de wijnen telkens 2 aan 2 geproefd. 2 witte en 6 rode.
- Domaine Puech-Auger – AOP Languedoc 2018 “Les Dolomies” (€ 15.00)
- Château Chenaie – AOP Faugères 2016 “Les Douves Blanches” (€ 13.75)
Qua kleur is er al meteen een verschil: De montpeyroux is redelijk licht van kleur, bleekgeel met groene reflex, terwijl de faugères veel intenser gekleurd is, met koper reflex. Qua aanzet in de neus zijn de wijnen wel identiek: de 2 wijnen zijn erg gesloten, er is geen opstuivend boeket. Wel (zeer) verschillend zijn de aroma’s: de eerste wijn grossiert in citrustonen samen met een lichte kruidigheid (groene kruiden zoals salie en rozemarijn). De faugères opent met aroma’s van rijpe coxappel en gedroogde abrikoos, streepje honing en de fruitige bitterheid van verse ananas.
Over naar de smaak: voor de montpeyroux stel ik vast dat de citrus vrijwel weg is maar toch blijft de wijn fris èn verfrissend. Fijne zuren ook! Levendige en soepele wijn met een kruidige bitter in de afdronk. Redelijk lange finale trouwens.
De faugères smaakt zoals de kleur doet vermoeden: niet zo fris en levendig zoals wijn 1. Wat voller, wat ‘logger’ ook. Het fruit gaat richting rozijnen met exotische toets (opnieuw die ananas…). Stevige wijn maar ook met een strenge bitterheid in de afdronk. De wijn toont zeker karakter maar ik vrees dat dit type wijn de moderne consument moeilijker zal kunnen bekoren. Alleszins een wijn die goed zou passen bij kalfs- of varkensgebraad. Ideaal zelfs bij een gevarieerde kaasschotel.
Scores : 13/20 (montpeyroux) – 12/20 (faugères)
- Domaine Robert Vic – AOP Montpeyroux-Languedoc 2016 “La Balade” (€12.50)
- Domaine Bardi-Alquier – AOP Faugères 2015 “l’Avant Première” (€ 11.50)
Mijn eerste indruk : 2 mooie rode wijnen in mijn glas! Nog redelijk transparant maar wel met een diepe kleurkern. Wijn 3 oogt wat levendiger. De kleurspiegel van wijn 4 heeft een wat doffere reflex. Ook deze 2 (rode) wijnen zijn geen krachtpatsers qua bouquet. ‘Gereserveerd’ is misschien nog de beste omschrijving. Voor de montpeyroux noteerden wij: niet expressief aroma, tonen van klein rood fruit type cassis. Voor wat betreft de geur denk ik dat de wijn niet verder meer zal ontwikkelen. De faugères daarentegen toont toch meer nuance. Complexer door een fijne kruidigheid die subtiel verweven is met de lichte houttoets.
“La Balade” geeft een jonge indruk in de mond met rood fruit van het zurige type zoals cassis of aalbes. Wel mooie fraîcheur door de hogere zuurgraad die zeker niet storend overkomt. De wijn krijgt er wat ondersteuning door. Ook de tannines zijn (op de achtergrond) aanwezig maar verstoren de fraîcheur niet. In de afdronk merk je wel dat het totaalplaatje niet klopt: de wijn mist wat structuur en volume om echt te kunnen overtuigen. Geen foute wijn maar steekt zijn kopje niet boven het maaiveld uit.
“L’Avant Première” vind ik een “gezelligere” wijn. Voller, warmer en meer charmeur. Iets meer nuance in de smaak toch wel en de balans tussen fruit en zuren is duidelijk beter. Een mooie finesserijke wijn die eindigt in een smakelijke en boeiende finale. Nu niet meteen een wijn waarvan je morgen meteen een kist zou bestellen maar wel een ‘alleskunner’ die bij veel gerechten goed tot zijn recht zal komen.
Scores : 12/20 (montpeyroux) – 13.5/20 (faugères)
- Dom. Puech-Auger – AOP Montpeyroux-Languedoc 2016 “Les Dolomies” (€15.00)
- Château Chenaie – AOP Faugères 2017 “Face à la Mer” (€ 10.20)
Het betere, mogelijks duurdere werk zit er aan te komen als ik de 2 wijnen in mijn glazen vergelijk: beide kleuren quasi identiek, diep ingekleurd, zeer donker, mooi, uitnodigend, vette tranen. Wijn 5 heeft een (verwaarloosbaar) lichtere meniscus maar beide wijnen hebben een perfect heldere kleurspiegel.
In de geur stelt een deel van de proevers een manifeste fout vast in wijn 6. De wijn in kwestie (van 1 fles) gaf een indringende, bijna chemische geur. Hoogst onaangenaam. Gelukkig was er nog een reservefles zodat het euvel snel kon worden verholpen. Voor wijn 5 noteerden we een zoet-fruitige aanzet van vooral framboos gevolgd door een lichte kruidigheid (peper, tijm) en een lichtfijne houttoets.
Wijn 6 geeft een totaal andere geur. Ook rond en soepel maar met meer aardse accenten: kers qua fruit gevolgd door noten (tamme kastanjes) specerijen (salie, kervel, rucola) en wat zoethout.
Ook in de smaak zijn de wijnen sterk verschillend: de montpeyroux opent met een redelijk ronde aanzet doordrenkt met rijp rood fruit, fijne zuren, fijne tannines. Een goede balans vervolledigt het plaatje. Niet plomp noch log, het hout goed gedoseerd; fris en levendig aanvoelend wat de wijn een zekere “standing” geeft. Lange afdronk vooral met fruitaccent. Mooie wijn!
Het verhaal van de faugères leest niet zo vlot als dat van wijn 5. Ook hier is de aanzet rond, zelfs bijna mollig. Vrij ‘dik’ in het rode fruit, wijn is minder strak opgebouwd en heeft ook minder zuren. Toch zit er een mooie structuur in en biedt de wijn redelijk wat volume. Krachtige wijn trouwens. Deze wijn bezit niet het raffinement van wijn 5 wat zich manifesteert in de afdronk, die is wat logger en zwoeler. De wijn is even vriendelijk als zijn prijskaartje en meer geschikt voor een gezellige babbel bij het haardvuur (zolang er nog hout mag verbrand worden natuurlijk… 😊)
Scores : 13/20 (montpeyroux) – 12/20 (faugères)
- Dom. d’Aupilhac – AOP Montpeyroux-Languedoc 2015 “Les Cocalières” (€ 20.00)
- Domaine Cottebrune – AOP Faugères 2016 – “Les Moulins” (€ 12.50)
Met wijnen 7 en 8 komen we in de laatste fase van deze degustatie. De wijnmakers zijn ook geen koorknapen in hun vakgebied. Sylvain Fadat van Domaine d’Aupilhac staat in elke wijngids en heeft zowat in zijn eentje Montpeyroux op de kaart gezet. Domaine Cottebrune is eigendom van Pierre Gaillard, oorspronkelijk actief èn succesrijk in de Noordelijke Rhône maar die zijn vizier ook heeft gericht op wijngaarden in de Languedoc, o.a. in Faugères. De vraag die ons al heel de avond bezighoudt wacht op een antwoord: Kan je met de wijnen van deze 2 meester-wijnmakers een echt verschil proeven tussen de 2 regio’s?
Eerst de kleur. Die is voor beide wijnen redelijk uniform: stevige kleurkern maar toch minder uitgesproken zwart dan de 2 vorige. Wijn 7 is intenser en meer gebald dan wijn 8. Cottebrune is dan weer transparanter en heeft een bredere meniscus.
In de geur is er een duidelijk verschil: “Les Cocalières” biedt verrassend weinig fruit in de aanzet. Wel volop aardse tonen van o.a. sous-bois, paddenstoelen, teelaarde en groene kruiden. “Les Moulins” is qua geur ook niet fruitig maar het zijn hier vooral de kruiden die het mooie weer maken: kaneel, peper, steranijs, tabak…De houttoets is in deze wijn subtieler dan in wijn 7.
Smaak dan: de wijn van Sylvain Fadat lost mijn hoge verwachtingen niet meteen in: fruitgevoel, kruidigheid en houtopvoeding zijn dik oké maar het gevoel bekruipt mij dat het geheel wat ‘geprogrammeerd’ overkomt. Ook de zuren, de structuur, de balans, de tannines, het volume, foutloos! En toch wordt ik niet van mijn sokken geblazen. Deze wijn zit in een strak keurslijf, zeer herkenbaar voor de klassieke wijnliefhebber (denk aan een goede bordeaux van de linkeroever). Knappe wijn! Goed gemaakt maar heeft zijn identiteitskaart van de Languedoc ergens in een schuifje laten liggen.
Ook naar wijn 8 had ik uitgekeken want de Saint-Joseph van Gaillard staat nog steeds in mijn geheugen gegrift. Bij het eerste smaakcontact moet ik toegeven dat de wijn wat ‘boerser’ overkomt maar hij vertelt mij wel het verhaal van zijn terroir: dat ruige, ruwe, moeilijk te bewerken landschap: ‘de garrigue’, zo typisch voor de Languedoc en voor Faugères in het bijzonder komt hier wonderwel naar voor: zacht rood fruit in de aanzet, fijne kruidigheid, mooi versmolten zuren, uitstekende balans, stevige tannines zonder wrangheid en een complexe lange afdronk. Perfecte wijn met het juiste paspoort.
Om de beginvraag te beantwoorden; heb ik nu een duidelijk verschil geproefd tussen de 2 verschillende terroirs? Laat me hiervoor een absurde vergelijking maken: “Les Cocalières” is zoals een Franse kasteeltuin: geometrisch en in de juiste verhoudingen met veel – netjes geschoren – buxushaagjes en rechte paden die je naar de weelderige en centrale waterpartij leiden. “Les Moulins” verhoudt zich zoals een Engelse cottagetuin (with room for a pony 😊), rommelig op het eerste zicht met hoge (fruit)bomen, rozenstruiken, zomerse borders, slingerende klinkerpaadjes, uitbundige stokrozen, romantisch tuinhuisje en last but not least: de juiste kleur van de witte lelies waar de eigenaar al 20 jaar naar op zoek was…
Welke tuin (of welke wijn) zou u verkiezen?
Scores : 16/20 (montpeyroux) – 16/20 (faugères)
Er werd ook na deze degustatie gepeild naar de voorkeuren van de aanwezige leden. Voor wit was dit naar verwachting de wijn van Puech-Auger. In rood werd het nog spannend met een gelijkspel voor de wijnen 6 (Château Chenaie) en 8 (Domaine Cottebrune).
Conclusies:
- Ondanks een verschillend terroir houden beide appellaties mekaar mooi in evenwicht. Uit de geproefde stalen kon geen voorkeur gegeven worden aan een bepaald type terroir.
- Ook in deze regio geldt het credo van de roem van de wijnmaker. Het aanbod is beperkt en de vraag groot. Dit resulteert dan in wijnen die boven hun gewichtsklasse boksen. Beste voorbeeld met wijnen 7 en 8 die kwalitatief op gelijke hoogte staan maar waar wel een ander (lees: hoger) prijskaartje aan hangt.
- Languedoc is en blijft een boeiende regio waar de moderne wijnbouwer het beste uit de natuur kan bovenhalen en waar de avontuurlijke, veeleisende, en ecologisch denkende wijnliefhebber ongetwijfeld zijn gading vindt.