Doelstelling van het thema : nagaan of C9DP wijnen <25 eur de vergelijking met zijn (veel) duurdere soortgenoten kan doorstaan. Wijnclub Edelrot deed de test!
C9DP voorstellen in wijnmiddens is niet zo moeilijk: vraag niet-wijnkenners om voor de vuist weg 4 Franse wijnen op te noemen en de kans is groot dat naast pomerol, champagne en chablis ook C9DP wordt vermeld!
Vanwaar deze wereldbekendheid? Enige voorkennis mag daartoe niet ontbreken:
- Geschiedenis
De wijn is onlosmakelijk verbonden met de “pausenkwestie” tussen Rome en Avignon waarvan het historisch belang niet kan onderschat worden maar dit kadert niet in het voorwerp van onze studie; het zou ons te ver doen afdwalen. Zeker is dat volgens bewaarde archieven er in 1157 al wijnbouwactiviteit was en dat paus Clemens V in 1308 zijn eigen wijngaard in Châteauneuf liet aanplanten. Enkele belangrijke datums:
- 1866 : vastlegging van de 13 toegelaten druivenrassen
- 1894 : oprichting van de “Syndicat Viticole” (voorloper van de AOC)
- 1911 : classificatie op basis van de werkwijze van 34 verkozen wijnbouwers
- 1923 : oprichting van het Syndicaat van C9DP-wijnen onder voorzitterschap van Baron Leroy (Château Fortia) met als doelstelling de weg voor te bereiden om de AOC status te verkrijgen en dit op basis van de wet van 1911).
- 1933 : Châteauneuf-du-Pape krijgt als allereerste regio de status van AOC (en vormt daardoor het groenboek voor andere regio’s om deze kwalificatie te bekomen)
- Geografie – bodem – klimaat
Gelegen tussen de steden Orange en Avignon omvat het wijngebied van de AOC ca. 3200 ha. hoofdzakelijk in de gemeente Châteauneuf (1706 ha) maar ook op bepaalde percelen in Orange (381 ha), Bédarrides (353 ha) , Courthézon (663 ha) en Sorgues (128 ha).
De bodem kent drie types: de onderplaat bestaat uit zeer zuivere witte kalk met daarop zand en vervolgens rode klei. De toplaag wordt vooral gekenmerkt door rolkeien (gletsjerafzettingen uit het quartair) maar zijn niet uniform op elk wijnperceel aanwezig. Dit varieert van locatie tot locatie.
We spreken over een ‘gematigd’ Mediterraan klimaat. Met 2800 uur zon/jaar scoort deze regio volop. De mistral is de overheersende wind (kan in de winter verschrikkelijk tekeer gaan) maar zorgt er tijdens de bloei en rijping voor dat de druiven optimaal gezond blijven zodat bestrijdingsmiddelen van nature niet (of minimaal) aangewend moeten worden.
- Druivenrassen – snoeitechniek – wijnstijlen
Zoals hoger vermeld is wettelijk bepaald dat de AOC 13 druivenrassen toelaat. Voor rood (94% vd productie) wordt hoofdzakelijk grenache noir, syrah en mourvèdre gebruikt. Voor de witte wijn (6%) zijn de belangrijkste rassen clairette, grenache blanc, roussane en bourboulenc.
Voor de volledigheid hierna de 13 rassen opgesomd : grenache noir , mourvèdre , clairette , grenache blanc , cinsault , syrah , marsanne , muscardin , roussanne , counoise , vaccarèse , picardan , bourboulenc.
(Enkel Château Beaucastel gebruikt ze nog alle 13)
Voor syrah geldt de Guyot-snoei. Voor de overige druivensoorten geldt de gobelet- of struiksnoei met twee ogen per kort gehouden vruchthout, met buiten het grootste oog maximaal 15 vruchtdragende ogen per wijnstok. Met draad opbinden of met staak ondersteunen is verboden. Deze snoeiwijze is kenmerkend voor de Zuidelijke Rhônevallei en vooral de grenache is hier het exponent van. Deze snoeiwijze zorgt er ook voor dat grenachestokken gemakkelijk 50 jaar (of ouder) kunnen worden.
De kalkhoudende ondergrond zorgt voor witte wijnen die verrassend fris uit de hoek kunnen komen. Voor rood zijn er 2 stijlen : in het noorden, op de zandige ondergrond, worden lichtere rode wijnen geproduceerd die elegant en fijn zijn. In het zuiden zorgt de kleihoudende bodem samen met de bovenlaag van rolkeien voor meer gestructureerde en krachtige types. Deze laatste bezitten ook meer bewaarpotentieel. (5 à 10 jaar)
- Belangrijkste kenmerken van de AOC (AOP)
- Snoeitechniek (zie punt 3)
- Rendement beperkt tot 35 hl/ha (gemiddeld rendement in C9DP is 26 hl/ha)
- Manuele oogst en doorgedreven sortering van de druiven voor het persen
- Alcoholgehalte min. 12.5°
- Rood = malolactaatgisting; wit meestal niet
- Wit mag op de markt na 3 maand na de oogst. Voor rood mag dit vanaf het 2e jaar
- Enkele cijfers
- Wijnoppervlakte : 3150 ha
- Gemiddelde productie over 8 jaar : 95000 hl (12 miljoen flessen)
- Zakencijfer : 120.000.000 euro
- 300 private wijnbouwers en 1 coöperatie (die 6% marktsegment beheert)
- 55% vd wijndomeinen heeft geen overstocks (elk jaar uitverkocht)
- 20% vd wijndomeinen werkt met een ‘négotiant’ (zoals in Bordeaux)
- 60% vd productie is bestemd voor export
Tijd om deze wijngrootheid te testen en daarvoor ontvingen wij het volgende verslag van de 8 gepresenteerde wijnen:
- Clos Saint-Michel blanc 2012
(assemblage van clairette, grenache blanc, bourboulenc en roussanne) – € 18.15
Goudgeel met koper reflex. Mooie schittering in het glas. In de neus weinig fruit maar opvallend frisse florale impressies (meidoorn) gevolgd door kruidigheid (kaneel). In de mond een volle aanzet, beetje romig en neigend naar zoet. Nu in de smaak goed in het fruit, rond maar met behoud van wat fraîcheur en finesse. Bittertje markeert een beetje de finale. Het geheel wel gedomineerd door een merkbaar aanwezige alcoholtoets hetgeen de wijn een paar procentpuntjes in de totaalscore kost
(score : 14/20)
- Domaine de Cristia blanc 2013
(assemblage roussannne, clairette, bourboulenc) – € 22.00
Goudgeel ook maar nu wat richting strogeel. Wat vettere tranen misschien maar mooi voorkomen! Zeer aromatisch (en dus verleidelijk) in de aanzet met een mix van fruit (abrikoos en ananas), kruiden (kaneel, venkel) gevolgd door een lichte houttoets (acacia). In de mond een fijnere aanzet dan wijn 1, ook vol en krachtig maar met fijn en subtiel evenwicht. Uitstekende balans tussen het fruit, de frisse zuren en de kruidigheid wat voortduurt tot in de finale. Ook de alcohol is goed versmolten en niet manifest merkbaar. Mooie lange finale waardoor het geheel van de wijn het duurder prijskaartje verrechtvaardigt.
(score 16/20)
- Clos Saint-Michel rouge 2011
(assemblage grenache noir, syrah, mourvèdre) – € 18.99
Mooie robijnrode kleur met wel wat meniscus en sombere kleurkern. Beheerste neus met goede mix tussen kruidigheid (witte peper en zoethout) en fruit (braambes, vlier, rode pruimen). Discrete houttoets. Frisse maar volle aanzet, charmant en soepel in de mond, lichtvoetig bijna en speelt op fraîcheur en niet op kracht. Mooi evenwicht tussen de componenten met een fijn bittertje in de finale. Goede wijn op zich maar van een CDP verwacht je meer power en volume. Deze wijn kan je makkelijk inruilen voor een degelijke côtes-du-rhône.
(score 13/20)
- Château des Fines Roches rouge 2011
(assemblage grenache noir, syrah, cinsault, mourvèdre, counoise, muscardin) – € 22.00
De kleur is identiek aan wijn nr. 3 (ruby) maar zonder de brede meniscus en toch ook wat sombere kleurkern. Kleur is toch wel correct te noemen. De aanzet in de neus wordt wat gedomineerd door kruiden (peper) en wat animale toetsen (leder); zwart fruit op de achtergrond, lichte houttoets. De mond verrast door een relatief zoete aanzet, wel mondvullend en rond maar mist toch de nodige zuren om de wijn finesse en fraîcheur te geven. In globo een ronde, smakelijke en vlot wegdrinkende wijn maar heeft wat last van ‘warmtebuien’. Voor deze prijs zou de wijnmaker toch wat meer aandacht aan finesse mogen geven.
(score 13.5/20)
- Domaine du Grand Veneur (Alain Jaume) – Cuvée Vieux Terron rouge 2011
(assemblage grenache noir, syrah, mourvèdre) – € 21.95
Als u de ‘départementale’ van Orange naar Châteauneuf volgt treft u dit domein aan de rand van Orange. Telkens valt mij op hoe verzorgd het domein er steeds bijligt. Een goed voorteken?
Dieprode kleur met rood-paarse rand en diepe kleurkern. Verrassend jong uitzicht. Frisse aanzet met fruitdominantie, verfijnd kruidig en ook een animale toets (leder). Lichte houtexpressie. Opent in de mond met een krachtige aanzet met vooral kruiden in de hoofdrol, rood fruit en leder. Verfijning en fraîcheur in combinatie met kracht en textuur typeren deze wijn. Tannine is wel nog nadrukkelijk aanwezig maar ondersteunend, niet storend en wijst samen met de kleur op nog bewaarpotentieel. Wijn eindigt met mooie en lange finale. Knap en klassiek gemaakt.
(score 16/20)
- Domaine des 3 Cellier – Cuvée Alchémie – rouge 2013
(assemblage clairette, counoise, grenache, mourvèdre en syrah) – € 20.00
Lichtrood met brede meniscus en doorzichtig. Eerst vrijwel geen neus maar na enkele minuten en opschudden krijg je een breed kruidenspectrum (peper, zoethout en jeneverbes). Spectaculair. Lichte aanzet in de mond met een frisse start , snel gevolgd door vrij stevige en agressieve zuren. Het fruit verdwijnt op de achtergrond waardoor het evenwicht wat zoek raakt. Mist wat power en probeert dat te compenseren met vrijstaande en jonge tannine hetgeen de wijn stroef en “schurend” maakt. Deze wijn mikt op fraîcheur en niet op power maar kan in dit stadium niet overtuigen. Een jonge jaargang, dus geef je hem momenteel het voordeel van de twijfel. Het gebrek aan fruit laat echter niet het beste verhopen…
(score 13/20)
- La Bastide Saint Dominique rouge 2013
(assemblage grenache, syrah, mouvèdre, cinsault) – €19.00)
Mooie, donkere kleur, vette tranen, paarse rand en geen meniscus. Complexe neus boordevol jong rood en zwart fruit (bosvruchten) goed geruggesteund door fijne kruidigheid (zoethout, kaneel) en ook nog vanille. Romige, krachtige aanzet met in het begin lekker rood fruit (kers en framboos). Fijne zuren zorgen voor een aangename fraîcheur en een wijn in goede balans (fruit, zuren en rijpe tannine). Ook geen storende alcoholtoets (wat op het conto van het rijpe fruit mag geschreven worden). Een lange finale bekroont deze (nog jonge) wijn-mèt-bewaarpotentieel. Een Châteauneuf zoals ik ze graag heb en met een verstandig prijsetiket.
(score 16,5/20)
- Clos du Mont Olivet rouge 2012
(assemblage grenache, syrah, mourvèdre, cinsault, counoise, vaccarèse, muscardin, terret noir, picpoul noir) – € 24.99
Donkerrood met wat bredere meniscus maar wel donkere kleurkern, Brede tranen. Neus vrijwel meteen gemarkeerd door kruiden en leder. Mineralig (vuursteen) en fris rood fruit op de achtergrond. Soepele aanzet, rond, beetje mollig maar wel stevige wijn die mikt op een mix van body, textuur en fraîcheur/finesse, minder op pure power. Goed evenwicht tussen al de componenten en al vrij toegankelijk hoewel de tannine nog vrij merkbaar aanwezig is. Goed en klassiek gemaakt met redelijk lange finale. Duurdere fles maar het geld wel waard.
(score 16,5/20)