Doel van deze degustatie: over de wijnen en wijnstreken van Australië ben je zelden uitgepraat. Het is dan ook een enorm eiland (eerder een continent) waar vele invalshoeken mogelijk zijn. Het is een wijnland waar de meest moderne infrastructuur ter wereld wordt aangewend en waar de wijnen in internationale competities dikwijls met de grootste onderscheiding de grootste prijzen wegkapen. Het vlaggenschip van Australie is ongetwijfeld de wijndruif shiraz. Om het wijnjaar 2016 met een zeker prestige in te zetten heeft het bestuur gekozen om van dit wijnland deze monocépage in de kijker te plaatsen.
Wijnbouw in Australië vindt hoofdzakelijk plaats in de zuidelijke deelstaten Nieuw-Zuid-Wales, Victoria, het aansluitende zuidelijke deel van Zuid-Australië en aan de westkust van West-Australië.
Australië is een warm tot heet continent. Wijnbouw is alleen mogelijk langs de zuidkust. Daar is het klimaat milder vanwege de zuidelijker breedtegraad, vergelijkbaar met de Middellandse Zee. Koelende invloed van de oceaan door stromingen van de Zuidelijke IJszee dragen hier ook aan bij. Maar ook Australië kent het moderne probleem van de klimaatopwarming en wijnbouwers zien zich verplicht om steeds maar hogere – dus koelere – wijngaarden aan te planten. Ook de neerslag speelt niet in het voordeel van de producent: er valt wel zo’n 1100 ml per jaar neerslag (toch 300 ml meer dan in onze regio) maar de spreiding van de neerslag is zeer ongelijk. 90% valt in de Australische winter, op het moment dat de plant het niet echt nodig heeft; de overige 10% in de andere seizoenen. Het komt vaak voor dat de wijnboer in de zomer geen druppel regen ziet. De wijnproductie is in Australië daarom niet al te streng gereglementeerd. In tegenstelling tot Europa is irrigatie bvb. toegestaan.
Australië kent geen officieel classificatiesysteem. In 2007 werd ongeveer 10 miljoen hectoliter wijn geproduceerd. Hiervan werd zo’n 40% geëxporteerd. De moderne (jongere) consument vindt evenwel een duidelijk en ontwapenend eenvoudig etiket op de flessen: de meeste domeinen beperken zich op de voorkant tot vermelding van het domein en het druivenras. Op de rugzijde vindt men de aanvullende informatie.
Als er 1 land is dat de term “Nieuw Wijnland” verdient is het wel Australië. Hoewel de eerste wijnstokken reeds in de 18e eeuw werden aangeplant en – het moet gezegd – de wijnindustrie maar wat “aanmodderde” tot de jaren 70 van vorige eeuw hebben enkele pioniers ingezien dat het land wel degelijk het potentieel had om grote wijn te maken. Zij genoten het voordeel dat de kennis van het wijnmaken niet echt bestond en zijn bij wijze van spreken met een nieuw wit blad begonnen. Dit resulteerde in een totaal andere aanpak van wijnmaken, mede mogelijk gemaakt door een academische benadering en de moderne technologie (computers namen gedeeltelijk het werk in de wijngaard en de ‘winery’ over). In zoverre dat het land nu zelfs zijn ‘flying winemakers’ uitstuurt om de allernieuwste toepassingen ook elders in de wereld te introduceren.
In 2013 was ongeveer 133.000 hectare met wijndruiven beplant. Dit is een daling ten opzichte van 2009 toen nog 157.000 hectare in gebruik was. Toch is de wijnindustrie een belangrijke factor in de economie. Met een omzet in 2013 van ca. 2 miljard euro (3 miljard A$) en een export van 60% van de productie hebben de wijnbouwers een stevige stem in het economisch bestel van hun land. Australië staat op nummer 6 op de wereldranglijst qua productie en is het 4e grootste wijnland qua export (VSA en UK zijn de belangrijkste exportmarkten).
Er zijn ongeveer 2000 onafhankelijke wijndomeinen die hun wijn commercialiseren maar 80% van de totale productie is in handen van 4 internationale consortia die bekende merken (meestal via de supermarktketens) op de markt brengen; denk bijvoorbeeld aan Lindemans, Penfolds, Rosemount, Wolf Blass, Hardys en Jacob’s Creek.
Belangrijkste regio’s en subregio’s
Met bijna 50% van de totale productie is South-Australia veruit het grootste wijnbouwgebied gevolgd door New South-Wales en Victoria. De andere wijnbouwregio’s zijn eerder klein; zo levert het gebied in Western Australia rond Perth maar 3% van de wijndruiven.
South-Australia
Rond wijnhoofdstad Adelaide ligt een cluster van interessante wijnheuvels en valleien met als voornaamste: Barossa Valley, Clare Valley en Mc Laren Valley. Coonawarra ten zuiden van Adelaide is een regio in opmars.
Barossa Valley | Mc Laren Vale | Clare Valley |
Nieuw-Zuid-Wales
Hunter Valley is de bekendste regio van deze provincie. Historisch gezien ook de bakermat van de Australische wijnindustrie. De overige interessante wijngaarden zijn geconcentreerd rond de hoger gelegen rivieren Murrumbidgee en Mudgee..
Hunter Valley
Victoria
De wijngebieden liggen versnipperd door de deelstaat. Deels is dit gekomen door de verwoesting van de druifluis, maar ook het juiste microklimaat is waar men hier nog steeds naar op zoek is. De Yarra Valley, even ten noorden van Melbourne blijkt in elk geval bijzonder gunstig te zijn.
Yarra Valley
West-Australië
Uit de Swan River Valley ten noorden van Perth komen voornamelijk dessertwijnen en droge witte wijnen.
Margaret River ten zuiden van Perth heeft het koelste klimaat van Australië door de invloed van de koude oceaanwinden. Niet verwonderlijk dat sauvignon en pinot noir hier beter gedijen dan in de oostelijke regio’s.
Margaret River
Druivenrassen
In 2014 werd 1,7 miljoen ton aan druiven verwerkt voor de productie van wijn. Dit was gelijk aan het gemiddelde over de laatste zeven oogstjaren. Er werden bijna evenveel blauwe als witte druiven geoogst. De drie meest geoogste blauwe druiven waren: shiraz (424.000 ton); cabernet sauvignon (230.000) en merlot (117.000). Bij de witte druiven was de chardonnay met 355.000 ton het meest populair gevolgd door de sauvignon blanc (95.000 ton) en sémillon. De oogst was voldoende voor een wijnproductie van 1,2 miljard liter.
8 wijnen werden geselecteerd bij Crush Wine in Brussel (www.crushwine.eu) . Naderhand werd het volgende degustatieverslag aan het bestuur bezorgd:
- Rosabrook Wines 2009 Shiraz – Margaret River / Western Australia (€ 12.90)
Mooie robijnrode kleur met relatief kleine meniscus, paars-rode rand, tikkeltje somber ogend maar wel geen veroudering merkbaar. De wijn opent met een flatterende neus, fris en opgewekt en met mooie spreiding tussen kruiden (witte peper, kruidnagel) en fruit(kers). In de mond een kruidige aanzet (vooral zoethout) en komt met een mooi evenwicht in het middenstuk. Soepele tannines maar toch een vrij stevige wijn met enige finesse. Een vleugje vanille komt helemaal in de finale naar boven. Mooie fruitige afdronk met mineralige toets. Goed gemaakte wijn die ‘naar een tweede glas smaakt’. (score 14.5/20)
- Tim Adams Winery – 2012 Shiraz “Protégé” – Clare Valley / South-Australia (€ 11.50)
Ook onze 2e wijn oogt mooi, donkerrood met knappe kleurspiegel. Heeft een iets bredere meniscus dan wijn 1. Verrassende neus, zeer aangenaam en fruitig maar ook beladen met tertiaire aroma’s van grafiet en leder. De neus blijft een zekere frisheid behouden. Soepele aanzet in de mond met (een tikje zoet) rood fruit (kers) en minder kruidig dan wijn 1. Fraaie balans met daar bovenop zachte tannine en een vleugje vanille (22 maand lagering op Amerikaanse eik). Finale met wat afgerond fruit en ook tikje alcohol dat opspeelt. Dezelfde druif maar totaal verschillend van wijn 1 die toch wat meer finesse in huis had. Volgens de producent kan de wijn probleemloos verouderen tot 10 jaar maar een 2 à 3-tal jaar zal zeker volstaan. (score 13.5/20)
- Anvers Wines 2012 Shiraz – Adelaide Hills / South Australia – (€23.90)
Prachtige kleur (dit wordt blijkbaar de rode draad door deze degustatie), diep-donker, bijna zwart en doet denken aan die inktzwarte wijnen uit Languedoc of Portugal. Complexe neus is in dit geval een understatement en bevat 4 componenten: fruit, kruiden, animaal en hout; alles mooi afgewogen en gebalanceerd. Zoals verwacht een kanonbal in de mond: volle, krachtige aanzet met eerst rood (bosaardbei) en zwart fruit(braambes), fijne kruidigheid (kaneel, ceder) en ragfijne vanilletoets, voor de grote finesse belt u aan het verkeerde adres, daarvoor brult de V8-motor te hard, pure power dus en nog merkbare (maar zachte) tannine. Het alcoholduiveltje van 14.5% wordt perfect beheerst. Knappe finale waar alle smaakcomponenten samenkomen met zeer lange afdronk als toetje. Het zou zonde zijn de wijn nu al te consumeren; enkele jaren kelderrust zal de wijn nog complexer maken. Knap werk van de wijnbouwer. Een wijn voor de Jeremy Clarksons onder ons. (score 18/20)
- The Lucky Country Wines 2013 Shiraz – Barossa Valley / South Australia (€ 12.50)
Wat een kleur levert die druif af zeg! Ook deze wijn is qua kleur bijna identiek aan wijn 3: diep ingekleurd en bijna zwart met paarse reflex. Rijke tranen en meniscus ontbreekt. Aangename kennismaking in de neus, rijkelijk bedeeld met voluptueus fruit en kruiden. Ook een vegetale toets met vijgen en een vleugje tabak. De geur is niet subtiel fijn maar wel complex. De mond bevestigt het goede dat we met de neus hebben waargenomen en opent met een zachte, lichtjes zoete, aanzet vol fruit (kers en braambes) en wat zoethout (vanille, kaneel) en geeft ook gas qua pure power. Minder finesse, minder elegantie dan wijn 3 maar toch ook zo lekker! Rijk gestoffeerde finale met lichte alcoholtoets. Wijn 3 speelt Champions’ League. Deze wijn komt uit in de Europa League maar eerlijk is eerlijk, verschrikkelijk goed! (score 15/20)
- D’Arenberg Wines “The Footbolt” Shiraz 2010 – Mc Laren Vale / South Australia. (€ 14.90)
“The Footbolt” verwijst naar de naam van de tophengst uit de renstal van de stichter van dit wijndomein. Benieuwd of wij met deze wijn alle oxers kunnen nemen. Aan de leeftijd van de wijn zal het niet liggen want deze 2010 kleurt nog dieprood met zwarte kern en geen spatje veroudering merkbaar. Qua geur zet de wijn ons op het verkeerde been en doet ons eerder denken aan de aroma’s van een cabernet-sauvignon dan aan een syrah. Het aroma van grafiet, potlood en geslepen leisteen gelardeerd met een mineralige toets doet ons inderdaad in die richting denken. Complexiteit in de overtreffende trap met een vleugje eucalyptus en cederhout maar ook wat lekker rood fruit wat een mooie balans oplevert. In de mond opent de wijn met zachtzoete aanzet, onmiddellijk gecounterd door fijne zuren die voor de nodige balans zorgen. De tannines zijn aanwezig maar mooi ‘ingevet voor de winter’. Dit is een zeer complexe wijn met de diverse componenten aanwezig en die wonderwel perfect op mekaar inspelen. Knappe “Aussie-wijn” inclusief een mooie gestrekte finale. (score 17.5/20)
- Thorn-Clark Wines – Shiraz 2012 “Shotfire” – Barossa Valley / South Australia (€ 16.90)
2012 is het oogstjaar en dat laat zich onmiddellijk merken in de kleurconcentratie: diep, dieper, diepst zonder zwart te worden. Prachtige kleur! Wat het oog verraadt wordt bevestigt in de neus: prachtig… eerst wat dierlijke toetsen (leder) dan kruiden (kaneel en muskaatnoot) en zwart fruit. Ook wat verse vijg en tabak. ‘Très complexe quoi’. We vervallen in herhaling maar ook deze complexe wijn staat absoluut aan de top met een krachtige aanzet, goed gestoffeerd door de gebruikelijke componenten met in deze wijn ragfijne zuren voor een perfect evenwicht. Grote motor, niet alleen om de power te leveren maar ook om het totaalplaatje af te leveren. Smakelijke tannines zorgen voor de ondersteuning van al dat geweld en resulteert in een superlange finale waarin fruit, kruiden perfect verweven worden. Absolute topwijn die qua kwaliteit wedijvert met wijnen 3 en 5. “What a shot”… (score 18.5/20)
- Bremerton Wines 2010 Shiraz ‘Selkirk’ – Langhorne Creek / South Australia (€ 15.90)
Wie dacht dat shiraz onmogelijk nog donkerdere wijnen kon afleveren is er aan voor de moeite: intens diepdonker zwart met quasi onzichtbare paarse rand , en dat voor een 2010? Onuitgegeven! We zijn verplicht om ook voor deze wijn in de superlatieven te (her)vallen zeker qua neus: kei-knappe neus, zeer gedistingeerd en voornaam, rustig in de opbouw met eerst zwart en rood fruit. Later komt daar een kruidigheid overheen doorspekt met een muntachtige toets. In de neus alleszins compleet en àf. De mond vertelt hier een ander verhaal maar gelet op de commentaren achteraf is het verhaal niet unisono. De wijn opent met een zwoele aanzet en mist nadien de elegantie en distinctie die hij wel in de neus vrijgaf. De textuur is wat log, mist wat frisheid en wordt wat zwaar op de tong (beetje confituur). Ook de tannines hebben een dagje vrijaf genomen zodat de wijn niet schadevrij aan de (strenge) finale begint. Opmerkelijke finale evenwel waar de wijn opnieuw scoort met finesse en zorgt voor een verfrissend en strak slot. Navraag leerde ons dat de wijn voor de mannelijke proevers moeilijker te begrijpen valt maar dat onze dames-proevers als een blok voor deze wijn vielen. Tja, begrijpt u het nog? (score 16.5/20)
- Two Hands Wines 2010 Shiraz “Angels’ Share” – Mc Laren Vale / South Australia (€ 22.90)
De kleurintensiteit wordt een afgezaagd rijmpje: toch wel de rode draad en geen enkele wijn stelde teleur op dat gebied. Ook voor deze wijn gelden dezelfde kwalificaties als voor de zes voorgaande wijnen uit South Australia. In de neus rijkelijk geschakeerd met volop rijp fruit, dierlijk (leder) maar ook wat grondtoetsen zoals sous-bois en champignons. De aanzet is ronduit krachtig en meteen overtuigend: dit is geen wijn die je onberoerd laat. Uiteraard is er het fruit en de kruidigheid. Uiteraard is deze wijn vol en vlezig. Wat een concentratie! Uitstekende mix van fruit, zuren, tannine en hout. Alle componenten voorbeeldig versmolten. Maar waar de wijn veruit de meeste punten scoort is de finale waar de concentratie sublimeert in een ongezien evenwicht tussen power en elegantie. Opnieuw een fles die niettegenstaande het prijskaartje koketteert met een sublieme prijs/kwaliteit-verhouding. (score 18.5/20)
Zoals gebruikelijk werd na afloop een tiercé opgemaakt van de wijnen die op de proeftafel waren verschenen. Het bleek uiteindelijk een nek-aan-nek race tussen wijn nummer 6 en wijn nummer acht, met een voorkeur van 3 stemmen voor wijn nummer 8, Two Hands Wines, Angels’ Share 2010.
Veel proevers waren na afloop in de wolken over de kwaliteit van de geproefde wijnen, zeker in verhouding tot de aankoopprijs. Blijkbaar heeft de Vlaamse wijnliefhebber toch nog enige reserve om wijnen van relatief onbekende wijnlanden te proeven en aan te kopen. De opdracht en het doel van deze wijnsessie kan dan ook in alle opzichten als zeer geslaagd worden beschouwd. Cheers mate!