Doel: onze wijnclub houdt van ver rassende opportuniteiten om dan gelijktijdig een minder bekend wijngebied in de schijnwerper te kunnen plaatsen. Zoals bekend houden wij graag ‘een vinger aan de rank’ in wijnland om gunstige berichten om te zetten in een degustatie. In 2016 was Slovenië mede-gastlan
d van Vinitaly,toch de meest prestigieuze wijnbeurs in Italië. Het gastland kon tijdens die manifestatie uitpakken met 2 verheugende berichten over hun wijnproductie: een recordproductie samen met het feit dat voor het eerst meer dan 20% van de zgn. “ZGP-wijnen (de AOP van Slovenië zeg maar) naarhet buitenland werd uitgevoerd. Van een economische opsteke r gesproken en dus het sein voor Wijnclub Edelrot om een degustatie over Slovenië op poten te zetten.
LIGGING
De Republiek Slovenië (niet te verwarren met de Republiek Slovakije) is bij het grote publiek, laat ons eerlijk zijn, onbekend. Wie het land op een blinde kaart van Europa zou moeten aanduiden zal toch even in de haren krabben. Het land is ontstaan na de val van de Berlijnse Muur en maakte vroeger deel uit van de voormalige Republiek Joegoslavië. Gebruikmakend van de algemene politieke verwarring in Europa en het uiteenvallen van de Sovjet-Republiek riep de – toen al – autonome regio Slovenië in 1991 de onafhankelijkheid uit. Een erkenning door de Westerse Mogendheden bleef niet lang uit en Slovenië kon al snel haar ei
gen koers varen. De jonge staat is een klein economisch wonder want op korte tijd al toegetreden tot de Europese Unie (2004) én lid van de Euro-zone (2007).
Slovenië heeft een 25 km lange kustlijn aan de Adriatische Zee en heeft 4 buurlanden: Italië, Oostenrijk, Hongarije en Kroatië. De Hoofdstad is Ljubljana met Maribor in het oosten als tweede belangrijkste stad. De oppervlakte is (afgerond) 20.000 km² (2/3 van het Belgisch grondgebied) en heeft (ook afgerond) 2 miljoen inwoners.
WIJNBOUW IN SLOVENIE
Situering:
Er zijn 3 afzonderlijke wijngebieden: Primorje in het Westen, Podravje in het Noordoosten en Posavje in het Zuidoosten. Podravje aan de Adriatische kust staat sterk onder invloed van Italiaanse wijnbouwers, voornamelijk uit de provincie Friuli waar, dat hebben we opgestoken tijdens de Friuli-degustatie, zich in het verleden meerdere wijnbouwers zich zijn gaan vestigen. Deze wijnen zijn Italiaans getypeerd en met de rubola hebben zij een autochtone druif die je ook in Italië terugvindt (ribolla gialla). De subregio’s Vipava en Koper leveren de beste wijnen. Ook in Podravje worden uitstekende wijnen gemaakt voornamelijk in de subregio Stajerska. In deze regio stonden de wijnbouwers onder invloed van Duitse en Oostenrijkse collega’s en vind je dus niet toevallig ook hun druivenrassen hier terug. In Posavje wordt eerder tafelwijn en een populaire (lichtzoete) schuimwijn geproduceerd maar die zijn voornamelijk bestemd voor de lokale markt.
In het binnenland is geen wijnproductie mogelijk door het natuurlijke reliëf. Het land is grotendeels bergachtig en dicht bebost.
Geschiedenis: De Romeinen moeten destijds raar hebben opgekeken want toen zij de streek veroverden was de wijnstok al aangeplant. In de Middeleeuwen waren het de katholieke kloosters die voor de wijnproductie instonden en bleven dit doen tot het communisme de politieke macht kreeg. De lokale boeren werden door de overheid in coöperaties ingedeeld. De wijnproductie werd toen beheerd door het staatsapparaat. Toen die staatsstructuur en -bemoeienis wegviel konden de individuele wijnhuizen voor eigen rekening gaan werken. Nog tot op vandaag zijn de Sloveense wijnbedrijven kleine familiale domeinen met een beperkte productie.
Klimaat: het land kent een continentaal klimaat met koude, droge winters en warme zomers. In het oosten valt er meer regen dan in het westen. De jaarlijkse neerslag in het oosten bedraagt gemiddeld 1200 l wat zeer veel is (vergelijk België ca. 800 liter/jaar). De westelijke wijnprovincie Primorje aan de Adriatische Zee heeft dan weer een Mediterrane invloed.
Gevaren voor schade aan de wijngaarden zijn relatief groot: vorst in het voorjaar, uitdroging in de zomermaanden met kans op onweer en hagel. Ook de “Burja” (vergelijk dit met de Mistral in de Provence) jaagt soms met snelheden van 200 km/u door de wijngaarden.
(Van Gogh in Slovenië?)
De meeste wijngaarden vind je aan de voet van heuvels die het begin van de Alpen vormen. In het oosten vormen de valleien van de rivieren Drava en Sava microklimaten die een grote verscheidenheid aan wijnstijlen waarborgen.
Bodem: is enorm gevarieerd door de nabijheid van de Alpen en een veelvoud aan rivieren. De wijntypes worden gemaakt in functie van het bodemtype. Zo zal een pinot noir geteeld worden op een kalkrijke bodem en een riesling op een granietbodem.
Druivenrassen: Wie dacht dat door de historische achtergrond van de wijnbouw in Slovenië men een veelvoud aan autochtone rassen zou aantreffen komt bedrogen uit. De wijnbouwers houden zich aan de bekende internationale rassen en analoog aan de gebruiken in buurland Oostenrijk maakt men meestal wijn op basis van 1 druivenras. Cabernet sauvignon, merlot, pinot noir, barbera voor rood; chardonnay, sauvignon en riesling voor wit. (Voor deze laatste zijn er 2 soorten aangeplant : de renski (= rijnriesling) en de italico (welshriesling). Toch heeft men zowel in wit met de pinela en de rebula (=rubolla gialla in Friuli) en de refosk (=refosco in Italië) in rood 3 autochtone druivenrassen die hun mannetje meer dan staan. De laatste jaren vindt men ook wijnen die een assemblage van diverse rassen bevatten. Het zijn de topproducenten die er momenteel volop mee experimenteren.
Kwaliteitsniveau’s:
- Tafelwijn (geen beschermingsniveau) = (namizno vino)
- Landwijn (beschermde oorsprongsbenaming) = PGO
- Kwaliteitswijn met beschermde herkomstbenaming = ZGP
- Eerste (premium) kwaliteitswijn met beschermde herkomstbenaming = ZGP (Zaščiteno geoggrafsko poreklo)
Daarnaast geven wijnlabels een indicatie van de zoetheid, ze variëren van suho (droog), polsuho (halfdroog), polsladko (halfzoet) tot sladko (zoet). De etiketten op de rugzijde dragen een mini-technische fiche. Een voorbeeld voor andere wijnlanden!
Enkele cijfers over Slovenië – wijnland
Totale oppervlakte wijngaard 22500 ha
Productie: 90 miljoen liter
75% = wit (aan de kust is de verhouding 50/50)
50 diverse druivenrassen (35 wit / 15 rood)
Lokale consumptie : 95% – export (slechts 5% – uitgezonderd ‘premium wines’ – zie hoger))
Consumptie per hoofd (een forse 43 hl/pp/jaar!)
STEILE HELLINGEN (= manuele pluk)
Degustatieverslag:
Zoals gebruikelijk kwamen er 8 wijnen op de proeftafel. Alle wijnen werden aangekocht bij de specialist van “cool climate wines” = Weinwelt.be in Mol.
Op onze vraag kwam volgend degustatieverslag in onze mailbox. Geen gemakkelijke opgave gezien de schrijfwijze van wijnen en domeinen.
- Vinska Klet Guerila (Vipava Valley – Primorje) Pinela ‘Guerila’ 2015 ZGP – 100% pinela (€ 10.65)
Dit bekende domein, idyllisch gelegen aan de Adriatische Zee, brengt via het etiket subtiel in herinnering dat de wijnmaker een constant gevecht moet leveren tegen de natuur. Bodem, slechte weersomstandigheden en ziektes zijn een voortdurende bedreiging en zorg. Om deze reden heeft hij zijn wijnen de bijnaam ‘guerila ‘ (gevecht, oorlog) gegeven. In ons glas woedt gelukkig geen gevecht en wij treffen een bleekgele wijn met flauwgroene reflex. Schitterende kleurspiegel, vette tranen, hoge viscositeit. De neus opent vrij aardig, complex, mineralig, fris, wit fruit en groene appel, ook wel groene thee, maar zeker geen buxusgeur! Aangename neus!
In de mond een droge, krachtige aanzet. Het is een stevige witte wijn met goede structuur. Smaakcomponenten reflecteren groene appel en nu (jawel!) buxus. Het middenstuk levert een mooie opbouw van frisse zuren die de wijn een zekere frivoliteit meegeven. De mineralige smaak en de frisse zuren trekken door tot in de redelijk lange finale. Een wijn die liefhebbers van sauvignon blanc-getypeerde wijnen zeker moet kunnen bekoren! (score A)
- Joannes Protner (Stajerska – Podravje) Renski Riesling 2011 ZGP – 100% riesling (€ 11.20)
Qua opvoeding een verrassing voor rieslingkenners: de wijn werd niet alleen opgevoed in inox tanks maar deels ook op houten foeders. Toch niet zo gebruikelijk en al zeker niet in Duitsland. De kleur is alleszins dieper en intenser dan wijn 1: goudgeel tot strogeel met mooie schittering ook. Die neus!! Deze wijn zou verplichte leerstof moeten zijn in de opleiding sommelier. Onmiskenbare rieslingneus met een mineraliteit en ‘pétrolé’ zonder weerga. (de Oh’s en de Ah’s zijn duidelijk hoorbaar bij het proefpanel). Een wijn die dus niemand onberoerd laat. Na een korte rust geeft de wijn wat complexiteit bloot: wit fruit, sinas en een tikje kruidigheid.
Mooie frisse aanzet met goed volume. Droog! Stevige wijn, goed gedoseerd, het mineralige minder uitgesproken, droog-fruitig (granny smith-appel) en stevige zuren. Naar de finale toe verzachten de zuren aanzienlijk maar de complexiteit blijft wel overeind. Mooie finale maar ik vrees dat dit type wijn enkel de ‘die hard’ liefhebber zal bekoren (score A)
- Burja Estate (Vipava Valley – Primorje) Burja Bela 2013 ZGP – (assemblage) (€ 15.95)
Het rugetiket bevat een kleine technische fiche: 3 druivenrassen telkens voor 1/3: rebula, malvasia en riesling italico); 18 maand vatopvoeding. De leeftijd van de druivenstokken variërend van 20 tot 65 jaar. Geen stormwind in ons glas maar wel een strogele wijn met koper reflex en megahelder. Mooie, vette tranen. Gelukkig kunnen we de wijn wat laten ademen want in eerste instantie zat de geurlijn ‘potdicht’. De lange vatrijping heeft hier zeker mee te maken. Maar daarna worden we beloond voor ons geduld: opent met een exotisch kantje (banaan), daarna bloemen (acacia, mimosa) en hout/vanille. Rijke, gevarieerde neus!
In de mond een volle, ronde aanzet (na de 2 vorige wijnen op het randje van mollig), boterachtig, vettig (zoals een meursault) maar wel droog en in het middenstuk toch ook wat zuren om de wijn de nodige fraîcheur mee te geven. Een klein bittertje in de afdronk en een lange finale (waar de frisse zuren nogmaals aan bod komen) bekronen deze wijn. (score A)
- Burja Estate (Vipava Valley – Primorje) Burja Noir 2014 ZGP – 100% pinot noir (€ 21.00)
Van hetzelfde domein dan wijn 3 maar nu een monocépage met 100% pinot noir. Tja, het is wel pinot noir maar dit is toch wel zeer transparant wat we in ons glas krijgen. Een rosé uit de Elzas oogt fraaier dan deze wijn. De kleur is dan ook quasi rosé en heeft zelfs een tikje veroudering aan de rand. Brede, blanke meniscus. De aanzet in de neus is zuur-fruitig (krieken, cassis), groen-kruidig (tijm, laurier), ook een vleugje rozijnen en een hint van hout maar dat laatste zonder opdringerig te zijn.
In de mond een superzachte aanzet, rond en verrassend krachtig. Soepele, versmolten zuren die de wijn een klein mollig kantje geven. Geen tannines. Romige tot zelfs mollige finale. Een zuivere pinot noir moet het volgens mij van zijn fraîcheur en strakheid hebben maar deze wijn schiet hier duidelijk mis. Deze wijn kan geenszins overtuigen niettegenstaande deze van hetzelfde domein komt dan wijn 3. (score B-)
- Guerila Vipava Vinorodni “Cuba” 2013 ZGP – assemblage merlot/barbera (€ 14.80)
Het domein Vinska Klet heeft blijkbaar nog een 2e lijn wijnen die een jeugdiger (commerciëler) etiket gekregen hebben. Waarom deze wijn de naam “Cuba” meegekregen heeft is ons (en ook niet via de website) duidelijk geworden. Er werd alleszins niets aan het toeval overgelaten door een manuele pluk, volledig bio-dynamisch geteelde druiven, 4 weken pelweking, 2 jaar eiken vat (225 l) en nog eens 6 maand flesrijping. Voor zulke wijnen halen wij graag ons fileermesje tevoorschijn…
Aan de kleur zal het niet liggen: zwart tot de 2e macht, paarse meniscus, dat belooft! Aardse tonen in de neus, paddenstoelen, vers gezaagd hout, kruidig met vanille en een animale toets (leder). Tikje gebrand op het einde.
Ronde en smakelijke aanzet. Rood en rijp fruit (kers, framboos). Helaas wordt deze veelbelovende lijn niet doorgetrokken naar het middenstuk. We vinden er alleenstaande zuren zonder fruitdekking, wel wat uitdrogende tannines naar de finale toe. Een (te) korte finale waar we toch nog een beetje fruit en wat rondeur in terugvinden. De wijnmaker heeft hier duidelijk nog wat studiewerk voor de boeg; jammer van die arbeidsintensieve investering. (score B)
- Vinska Klet Guerila (Vipava Valley – Primorje) Cabernet Franc 2014 ZGP – 100% cab fr. (€ 12.55)
Van deze wijn werden ‘ochot’ maar 600 flessen geproduceerd. Dat zijn max. 2 vaten van 225 liter. Mogelijk is dit een eerste release op de markt of heeft het domein maar een zeer beperkte aanplant van dit druivenras. Dit mag ons niet weerhouden om ook deze wijn tegen het licht te houden. Met de vorige degustatie (Touraine) in ons achterhoofd weten we ondertussen hoe we een cabernet franc moeten interpreteren.
De kleur oogt alleszins prima; niet zo ondoorzichtig en uitgesproken zwart als wijn 5 maar een goede stevige donkerrode kleur met een brede meniscus. Nou, even schrikken want in het glas overheersen uitgesproken groene toetsen. Gelukkig ebben die na even rust en walsen volledig weg en ruiken we aroma’s van rood fruit vooral (braambes). De neus wordt niet uitbundig, nodigt niet meteen uit maar is al bij al niet onaangenaam.
In de mond krijgen we een mooie, soepele aanzet, lekker in het rode fruit. De wijn is goed gestructureerd en heeft een goede balans fruit/zuren. Smakelijk en toch voldoende fraîcheur. Geen storende tannines op de achtergrond. In de finale daarentegen komt een groene kruidigheid en een branderig gevoel in de keel naar voor wat de wijn een wrange afsluiter geeft. Al bij al goed gemaakt. Geen topwijn maar geslaagd in zijn opzet. (score A)
- Cellar Santomas (Koper – Primorje) Refosk 2012 ZGP – 100% refosk (€ 12.55)
Volgens het rugetiket heeft 
deze wijn geen houtopvoeding gekregen (werd enkel vergist in inox tanks). Dat is ook het geval voor onze laatste wijn en het komt ons een beetje vreemd voor dat we een wijnbouwer treffen die het niet zo begrepen heeft met houtlagering. Voor de refoscodruif misschien nog te verdedigen maar voor de cabernet sauvignon met z’n harde tannines wordt dat mogelijk een probleem.
In ons glas een donkerrode kleur, bijna zwart met paarse rand. Mijn buurman registreert een “oogstrelende kleur”. Daar kan ik mij bij aansluiten. In de neus een fris-fruitige aanzet met nadruk op zwart fruit (braambes), kruidig (gemalen peper) en vegetaal (laurier)
In de mond hebben we vooral een zachte wijn (niet mollig, niet rond maar ‘zacht’. Voldoende fruit, juist genoeg zuren om niet plomp te worden, beloond met een prettige fraîcheur en afgeronde tannines. Ook in de finale blijft de wijn lekker en soepel en heeft dus duidelijk niet ‘het vat’ nodig om uit te blinken. Aangename kennismaking met deze refosk! (score A)
- Cellar Santomas (Koper – Primorje) Cabernet Sauvignon 2012 ZGP – 100% cab. Sauv. (€ 12.55)
Ook deze wijn kleurt mooi in ons glas: donkerrood met een iets bredere meniscus. De neus is zeer gesloten, hints van kruiden en fruit maar niet uitgesproken. Een klein vleugje riool (‘putteke’) vinden we ook terug. Verder een toetsje mineralen (zout, vuursteen).
In de mond een fruitimpressie maar het is moeilijk om er een definitie aan te geven. Ook hints van koffie en toast. De aanzet is rond en uitnodigend maar wordt onmiddellijk daarna gecounterd door een pak vrijstaande zuren die het middenstuk onaangenaam maken. Het fruit uit de aanzet is volledig weg en stevige tannines komen in de plaats zodat we helaas met een wrange en onsmakelijk finale overblijven. De inheemse refoskdruif voelt zich bij deze wijnmaker (veel) beter in zijn sas dan de “Franse” cabernet sauvignon. (score B-)
Na de degustatie werd het proefpanel gevraagd om een tiercé op te stellen:
Voor rood een overtuigende overwinning voor de cabernet franc van Vinska Klet
Voor wit was de score nog duidelijker: bijna iedereen vond de Burja Bela de beste witte wijn.
Onze indrukken:
- De Sloveense wijnmakers scoren beter in wit dan in rood
- De inheemse rassen Pinela en Refosk hebben een duidelijke meerwaarde
- De prijzen liggen op Europees niveau maar maakt het de wijnhandel niet makkelijk om er een verkoopsargument van te maken. Zij zullen moeten overtuigen met de kwaliteit en niet met de prijs
De uniformiteit is soms zoek: wij bestelden 4 flessen van elke referentie maar stelden tijdens de degustatie vast dat er bij sommige flessen een verschil in kwaliteit zat. Dit zou iemand toch eens aan de wijnmakers moeten melden…