Degustatieverlag JURA d.d. 11/09/2018

Doel van deze degustatie:

Jura powerpoint 

De wijnregio “Jura” is dikwijls een blinde vlek op het blazoen van menig wijnliefhebber. Zelfs in Franse restaurants moet je de jurawijnen met een vergrootglas zoeken. Niet alleen op wijngebied scoort de kennis van de regio laag. Ook op toeristisch vlak is de glooiende streek, die wat geprangd zit tussen Bourgogne en Zwitserland, een goed verborgen parel. Onbegrijpelijk eigenlijk want indien u niet van zee en strand houdt is het natuurschoon hier overweldigend. Dit geldt ook voor de onovertroffen comtékaas, die andere ster aan het jurafirmament. Maar we zijn een wijnclub, waar jurawijnen – en daar zijn we fier op – geen onbekende zijn. Een eerste kennismaking verliep via de jaarlijkse wijnreis van 2002. Nadien volgde een bezoek aan een wijnbeurs in Arras met uitsluitend jurawijnen. Nog later werd een wijnbouwer uitgenodigd op onze jaarlijkse ‘special’ om zijn wijnen te komen voorstellen. Waarom dan nu in 2018 nog een sessie rond jurawijn?

Zoals aangehaald dateert de wijnreis al van 2002 en heeft zich ondertussen, zoals in elke vereniging, een verschuiving in leden plaatsgevonden. Die ‘nieuwere lichting’ mochten we de kennis en het genot van deze regio met zijn eigenzinnige trekjes niet onthouden.

Eigenzinnig?? Jawel, op vele vlakken verschilt de traditionele wijnproductie stevig van wat er in andere wijnstreken gebeurt. Eerst en vooral de keuze van de druivenrassen. In de Jura tref je ook chardonnay en pinot noir aan maar het zijn de, voor de Jura autochtone rassen, die de hoofdtoon voeren: voor rood poulsard en troussard en voor wit savagnin. Drie rassen die enkel in de Juraregio worden aangeplant. De wijnboeren maken er ook àlles : van crémant de Jura over droog wit tot zoet wit, geoxydeerd wit en droog rood. De rode wijnen worden hier (gekoeld) voor de witte geschonken! (Eigenzinnig, weet u, maar wel terecht want hier halen de rode wijnen nooit het karakter en de stevigheid van de witte wijnen). En dan vooral de wijnen die op basis van de savagnindruif worden gevinifieerd: soms charmant en finesserijk, vaak in assemblage met chardonnay. Soms stoer en krachtig in dè specialiteit van de regio: ‘vin jaune’. Voor het speciale productieproces van dit curiosum (en het gebruik van de 62 cl fles…) verwijs ik graag naar de PowerPointpresentatie die u via deze webpagina eenvoudig kan openen en die een ruime samenvatting biedt over de wijnregio gaande van geschiedenis over geologie tot wijnproductie.

Oh ja, niet vergeten, ze maken er ook een rariteit: de macvin. Het is geen Schots distillaat zoals u uit de naam zou kunnen afleiden maar een vin de liqueur. In de regio soms aangeprezen als aperitief maar de smaak is zo overweldigend dat u hiervan beter na de maaltijd kan genieten. Er is ook een vin de paille. Door de welweters van de Europese Unie is deze methode van uitdroging op stromatten wat in verdrukking geraakt maar menig wijnbouwer houdt de traditie in ere met een gelijkwaardig procedé.

Voor onze degustatie van 11 september 2018 had het bestuur voorzien om de wijnen ter plaatse te gaan aankopen bij “de betere” domeinen. Helaas, door het extreem warme weer in augustus kon de verplaatsing niet doorgaan. Een 50-tal wijnen opsluiten in onze koffer met een temperatuur die hoger zou gaan dan 40°C leek ons geen goed idee. Daarom werden de te proeven wijnen aangekocht bij Vitis Vin in Drongen die het gamma van wijnbouwer Désiré Petit (Arbois-Pupillin) in portefeuille heeft. Een uitstekend wijndomein (27 ha) dat sinds enkele jaren wordt geleid door de derde generatie “Petit” en dat zich specialiseerde in de rechtstreekse verkoop aan particulieren.

Na wat aandringen bereikte ons toch volgend verslag van een onzer leden:

  1. Ploussard 2015 – Arbois AOP (€ 12.00)

Ook in de Jura staat de tijd niet stil want volgens ons degustatieblad worden de fragiele bessen van de ploussard met zachtheid behandeld door het procedé van de “macération carbonique” toe te passen. In ons glas een doorzichtig rode wijn met robijnkleur. Aan de rand een oranje-bruine meniscus. Doet mij wat aan een bordeaux clairet denken. In de neus overheersen aardse tonen met ‘sous-bois’, truffel, peper en een vleugje cassis. Qua geur en blind geproefd zou je hem kunnen verwarren met een eenvoudige pinot noir. In de mond een ‘fris-malse’ aanzet met een beetje rondeur (door de aanwezige alcohol). Niet ‘zurig’ maar wel goed ‘zuur-ondersteund’. Opnieuw wat aardse tonen en neigt daarna naar een drankje op boerenjongens. Mooie meertonige finale en verrassend lange afdronk! Geen reflectiewijn maar toch uitstekend gemaakt indien je de moeite doet om de finale met aandacht te proeven. Multi-inzetbaar aan tafel bij lichtere gerechten (charcuterie – kip …) (score A)

  1. Trousseau 2015 “Les Grandes Gardes” – Arbois AOP (€12.50)

Qua kleur is deze wijn een kopie van wijn 1: ook doorzichtig en met lichte verkleuring aan de glasrand. Bij vergelijk heeft deze wijn toch een iets diepere kleurkern. Qua neus een exponent van wijn 1. Meer uitgesproken en complexer. Hier ook weer die aardse toets aangevuld met cassisfruit op de achtergrond. Ook de kruidigheid is iets verfijnder. Het kleine verschil in de neus zet zich door in de mond: even genereus in de aanzet maar deze wijn heeft wat meer ‘body’ en is wat rijker van structuur. Geen bitterheid noch tannine zoals in wijn 1. Zoals de Fransen dat graag zeggen (en hebben) : “un vin de plaisir quoi”. Ook deze wijn eindigt met een mooie finale en goede lengte. Dat een correcte toepassing van de ‘macération carbonique’ heilzaam kan zijn voor fragiele druiven bewijzen deze 2 wijnen. (score A)

  1. Pinot Noir 2015 – Arbois AOP (€ 12.00)

Deze wijn werd ‘uit een ander vaatje getapt’: een donkerrode kleur ditmaal maar ook doorzichtig met paarse rand. Eigenlijk een nog zeer jonge kleur in vergelijking met de 2 vorige wijnen en ook t.o.v. het oogstjaar (2015). De neus is nog gesloten. Erg gesloten zelfs, ook na walsen. De geur ontplooit zich maar na enkele minuten (!) geduld. Dan is de eerste indruk rood fruit (type framboos) en een lichte houttoets met bijhorend streepje vanille. Die neus is nu wel intrigerend! In de mond is het rode fruit meteen aanwezig. De zuren zijn zeer present maar niet storend door een goede fruitbalans. Mooie fraîcheur! Een smakelijke, lichtvoetige wijn die nog bekroond wordt met een mooie finale. Totaal andere wijn en vinificatieproces dan de 2 vorige maar met vakkundig respect voor de eigenschappen van de pinot noir. (score A)

  1. ‘Cuvée Jules’ 2015 – Arbois AOP (€13.00) 

Ik krijg zo stilletjesaan de indruk dat een wijnbouwer in Jura geen gemakkelijk leven heeft. Onze 4e wijn van de avond draagt weer een andere filosofie: gemaakt van 100% chardonnay, geen houtlagering maar wel 12 maand op droesem. Hoe houden ze het in s’ hemelsnaam nog uit mekaar? 1e indruk? Correcte kleur, lichtgeel en een mooie schittering in het glas. Exotisch fruit in de aanzet, beetje ananas en een streepje citrus. Fris en levendig = mooie neus! De fruitigheid zet zich door in de mond maar de wijn loopt zich dan wat verloren. .. Mist wat zuren in het middenstuk zodat de structuur niet goed zit. Heeft ook niet de fraîcheur die we in de pinot noir opmerkten. Een wijn die de doorsnee consument wel zal bekoren wegens “lekker wegdrinkend” maar het gemis aan karakter kost hem wel enkele punten. Een middelmatige wijn waarvoor je niet speciaal moet omrijden. (score B+)

  1. ‘Tradition 2016’- Arbois AOP (€12.50)

Blijkbaar weer zo’n wijn waarbij de wijnbouwer regelmatig achter zijn oren moet krabben: gemaakt op basis van 70% savagnin en 30% chardonnay. Het sap wordt apart gevinifieerd en pas na vinificatie geassembleerd. Over de kleur kunnen we geen slecht woord opschrijven: quasi de perfectie: mooie diepgele kleur met tikje koper in de reflex en enorme schittering. Een ‘beauty’! Ook met de neus zijn we uiterst tevreden: fijn aroma, mooi aromatisch zonder op te dringen met fijne citrus, lichte kruidigheid en zachte, aardse tonen. Complex dus! Die complexiteit zet zich door in de smaak. De savagnin komt hier vakkundig beheerst naar voor: geen stoere bosjesman maar een verfijnde jonkheer met mooie manieren en gelukkig getrouwd met zijn chardonnaybruid. Uitstekend evenwicht tussen mineraliteit, zuren, fruit en kruidigheid. Een klein bittertje in de afdronk stoort de pret geenszins. Eerder een surplus. Lange finale waarin de mineraliteit de bovenhand neemt. Wijn 4 was een wijn van 10 in een dozijn. Dit is een wijn voor kenners. Een topper met extra voordeel want deze kan gerust nog wat jaartjes kelderrust hebben. (score AA)

  1. ‘Cuvée L’Essen’ciel 2016 – Arbois AOP (€18.00)

Dit zou al een vin jaune kunnen geweest zijn (op basis van de 100% savagnin) maar de regisseur heeft toch beslist om de most een klassieke en droge vinificatie te laten ondergaan. Wel 18 maand vatrijping met regelmatige bijvulling van de verdampte wijn (‘ouillage’ is de meer technische term). Qua kleur even mooi en diep als wijn nummer 5, heeft misschien een tikje meer intensiteit maar dit is ‘speuren met het vergrootglas’. Veelbelovende neus die zich eerder oriënteert op het fruit dan op het mineralige. Tonen van citrus, honing ook en een vleugje vanille. Geen houtdominantie! De aanzet is verrassend complex : nu wel mineraliteit van in de start met wat citrusfruit opnieuw en een mooie lengte. Toch vind ik dit product eerder een moderne variant van een savagninwijn dan wat ik in mijn geheugen stond gegrift. In deze wijn ligt de nadruk meer op het fruit en de druif dan op het terroir. De wijnbouwer speelt hier mijns inziens op ‘safe’ en wil de robuustheid van de savagnin wat temperen en toegankelijker maken. Jammer voor wie op zoek is naar een ‘old school’ savagnin zoals je die vindt bij Puffeney, Remacle of één van de drie Tissots. Een lange finale bekroont deze wijn maar wie wat vertrouwd is met jurawijnen zal m.i. toch eerder wijn 5 dan deze wijn appreciëren. (score A)

  1. Vin Jaune 2009 – Château-Chalon AOP (€45.00)

Dit is (kijk naar de prijs van de fles) “the top of the iceberg” maar gelukkig zitten we niet op de Titanic… Domein Désiré Petit is er toch maar in geslaagd om vanuit zijn positie in Pupillin een kleine wijngaard (0.27 ha.) op de site van Château-Chalon te bemachtigen en kan daardoor de meest prestigieuze appellatie van de Jura aan zijn prijslijst toevoegen. Als u zich vragen stelt over het loodzware prijskaartje, toch even stilstaan bij het feit dat een “Château-Chalon” niet zomaar op de markt kan komen. Niet alleen moet de wijngaard en de most een screening ondergaan bij een onafhankelijke commissie en is er een ‘cahier de charge’ bij de oogst; ook in de kelder vraagt de productie van dit type wijn een meer dan normale inspanning waar de kans op succes zowat 50% bedraagt met het risico dat de wijnboer zijn wijn moet declasseren. Waren ze niet eigenzinnig die “bijna-Zwitsers”? In ons proefglas een wijn van het oogstjaar 2009 dat, het moet gezegd, zijn naam alle eer aandoet. Strogeel met gouden reflex en traag biggelende tranen. De neus is zeer complex met een veelvoud aan schakeringen waarvan hout de eerste toon zet. Later kruiden (impressie van een Licor 43), citrus ook, honing en vanille. In de mond – meer dan waarschijnlijk door het verblijf van 6 maand “sous-voile” – een sterk oxydatieve toets wat mij in eerste instantie aan een sherry amontillado doet denken. Het mondgevoel komt sterk overeen met de neusindruk. De wijnproef volgt een natuurlijke sequentie. Eerst aardse tonen van kreupelhout, truffel en teelaarde. Gevolgd door een mooie mineraliteit en een nootachtige impressie. Het fruit is aanwezig, zeker wel, maar toch meer op de achtergrond. Een uitstekende zuurbalans zorgt ervoor dat de wijn nooit log wordt. Maar het mooiste aspect moet nog komen: wat een finale waarin mineralen en walnootimpressies mekaar afwisselen. En dat minutenlang! Een “State of the Art”. (score AA)

  1. Vin de Paille 2009 – Arbois AOP (€30.00)

Een dessertwijn! Verkregen door onfatsoenlijk laat geoogste en geselecteerde druiventrossen die door uitdroging zowat 90% van hun vocht verliezen voor er nog maar aan persen wordt gedacht. In ons glas? Oranje-bruin (mijn buurman schrijft amber op) en daar gaat het inderdaad naar toe. Maar wel met mooie kleurspiegel en dikke, vette tranen. De kennismaking olfactorisch verloopt in eerste instantie niet zo vlot want in mijn glas merk ik een sterke azijngeur op terwijl dit bij mijn 2 buurmannen niet het geval is. Deze geur verdwijnt echter spoedig en gelukkig zijn er nu betere aroma’s waar te nemen zoals gekonfijt fruit en peperkoek met rozijnen. Ook wat hout trouwens en een streepje honing. Wow! Verbazend lekker in de mond. Dit had ik niet verwacht. Lichtvoetig, speels bijna, helemaal niet log noch plomp, noch confituurachtig. Niet plakkerig zoals dat met veel andere dessertwijnen wel het geval is. Mooie complexiteit in geur en smaak. Geen minpuntjes? Tja, mist wat diepgang, akkoord maar deze wijn is vooral zeer lekker. De wijnbouwer haalt zich met dit type wijn veel werk op de hals, in combinatie met een hoog risico indien de weersomstandigheden aan het eind van de groeicyclus niet perfect zouden zijn maar slaagt in zijn examen “cum laude”. Proficiat! (score A)

Conclusies:

  • Deze degustatie bevestigt wat wij eigenlijk al wisten. In deze regio wordt kwaliteit gemaakt op alle niveaus. Het is niet zo dat er enkel maar wit en rood wordt gemaakt. Neen, de lokale wijnbouw produceert een veelvoud aan wijnen en afgeleiden met daarbovenop nog enkele specialiteiten. Zoals onze verslaggever opmerkte: wat een werk halen die wijnboeren zich op de hals en hoe halen ze de verschillende vinificaties uit mekaar? Dan wordt men in buurregio Bourgogne als het ware ‘slapend rijk’.

  • In onze Vlaamse bushokjes zien we regelmatig promotie van Bordeauxwijnen. Ook de slanke ooievaar uit de Elzas merken we er regelmatig op. Het Syndicat Vinicole du Jura doet niet erg veel moeite om haar wijnen te promoten. Dat laten ze over aan hun wijnbouwers. Je mag er ook niet naast kijken dat het leeuwendeel van de productie lokaal wordt verkocht en geconsumeerd. Uiteindelijk is het jammer dat die uitstekende wijnen maar een beperkt publiek bereiken (alhoewel, indien dit toch zo zou zijn zouden de flessen ook wel eens Bourgondische prijskaartjes kunnen krijgen)

  • Dit zijn geen wijnen om bij ons in de handel te kopen. Wij betaalden 45 euro voor een château-chalon, die je ter plaatse voor 30 euro koopt. Reis je naar het zuiden richting Middellandse Zee voorzie dan eens niet een halte voorzien in of rond Beaune maar overbrug dan die resterende 100 km.. Jurawijnen worden gemaakt door sympatieke wijnboeren die hard werken maar waar de deur van het proeflokaal wagenwijd openstaat. U hoeft zeker niet met een Porche of Maserati te rijden wil men u ontvangen De prachtige natuur en de uitstekende kaas krijgt u er dan gratis bovenop. Een Aanrader!