Doel van deze degustatie:
Bij de samenstelling van het jaarprogramma 2019 waren onze bestuursleden onder meer op zoek naar een thema met eenzelfde druivenras (in het wijnjargon beter bekend als een monocépage). Gelijktijdig zochten we ook naar een thema waarbij de nadruk lag op de invloed van de klimaatopwarming in de wijnbouw. Dus waarom geen “best of both worlds” in het leven roepen?
Wijnen uit het Heuvelland, Hageland of Limburg was u zeker bekend. Maar wist u dat er ook wijngaarden te vinden zijn in de regio’s rond Antwerpen, Gent of Leuven? Vele (meestal kleinschalige) startende wijndomeinen zijn geen zeldzaamheid meer in ons eigen land. Ook Nederland doet zijn wijnduit in het zakje met nieuwe domeinen in Zeeland en Gelderland. Onze proefervaringen zouden we dan kunnen toetsen aan een regio met eveneens een ‘koud klimaat’ nl. Good Old Luxemburg waar wijncultuur al vele generaties lang aanwezig is (en waar men dus tonnen ervaring en knowhow heeft).
Belgische en Luxemburgse wijnen zijn geen onbekenden in onze gilde. Beide regio’s werden al meermaals geproefd, zelfs tegenover mekaar maar nog niet onder het thema ‘klimaat’. Nederland is ook voor ons een grote onbekende alhoewel er toch al prettige wijnen werden geproefd bij een privé-uitstap net over de grens.
Eenmaal de contouren van de degustatie vastgelegd moet je nog wel de proefmodaliteiten vastleggen: als je wil vergelijken moet je dat met dezelfde componenten doen. Dat geldt ook voor wijndegustaties. Eenzelfde druivenras is in dit geval dus een ‘must’. Ook moeten de wijnen voldoende voorradig zijn in het land van herkomst. Geen evidentie voor BE en NL waar het gros van de wijndomeinen meestal kleinschalig is.
Voor de wijnliefhebber is het trouwens interessant te weten dat er maar 2 rassen zijn die door de 3 regio’s in voldoende mate worden geproduceerd: dat zijn pinot gris en auxerrois. (Het grootste wijndomein van Vlaanderen, Kasteel Genoels-Elderen bijvoorbeeld, heeft geen auxerrois aangeplant en kon dus niet in de proefsessie worden opgenomen). In die optiek is het vreemd dat je in België bijna geen riesling terugvindt en in Nederland is chardonnay niet overal verkrijgbaar. De keuze viel dus op auxerrois omdat pinot gris al diverse malen aan bod is gekomen en het kleine broertje van de gewürztraminer (want dat is de auxerrois wel) nog nooit.
De uitgebreide theoretische samenvatting vindt u als naar gewoonte in bijgevoegde PowerPoint presentatie waar elk land grondig wordt doorgelicht. Nadruk werd gelegd op de wijnproductie in België en zeer in het bijzonder over de invloed van de klimaat op wijnbouw, kwaliteit en bij uitbreiding van het aantal wijndomeinen.
In de degustatie zelf vergeleken we 9 wijnen (100% auxerrois) verdeeld in 3 blokjes van 3 wijnen met telkens een BE – NE – LUX wijn. Na de degustatie werd de leden gevraagd om niet alleen een “beste wijn” aan te duiden maar ook de regio op te geven die globaal gesproken, de beste wijnen van de avond leverde.
Hierna een proefverslag dat door één van onze leden werd doorgestuurd:
BLOK 1
- Wijnbouw Kasteel Vilain XIV (Leut/BE) – Auxerrois 2017 – BOB Maasvallei Limburg (€13.75)
In ons glas een zeer bleke lichtgele wijn met koper reflex. De neus is aangenaam, fruitig en toont tevens een zekere kruidigheid.
In de mond komen de kruiden nog sterker naar voor, zeker in de aanzet waarna een streepje zoet (molligheid) volgt. Toch zijn er voldoende zuren aanwezig om de wijn het noodzakelijke evenwicht te bezorgen. De zuren zijn goed ingebed door het fruit zodat je dit geenszins een ‘zurige’ wijn kan vinden. De structuur is aan de lichte kant. De wijn blijft soepel tot in de finale maar de afdronk is eerder kort. (score 13/20)
- Wijnhoeve “De Kleine Schorre” (Schouwen-Duiveland/NL) Auxerrois 2018 – BGA Zeeland (€15.50)
Een mooie diepe geel-groene kleur met veel nuance doet ons reeds het beste verhopen wat zich voortzet in de neus: ook hier net wat nuances waarneembaar: eerst wat rijp wit fruit, gevolgd door een honingtoets samen met wat kruidigheid (tijm?)
Ook in de smaak wordt de lijn verder doorgetrokken: lichtvoetig fruit maar in de mond dreigt het zoete aspect de bovenhand te nemen op de kruidigheid. Net zoals wijn 1 mist de wijn in het middenstuk wat stevigheid, wat structuur. De finale is wel vrij pittig. De afdronk helt dan weer over naar het mollige en niet naar de kruiden. (score: 12/20)
- Domaines Vinsmoselle (Stadbredimus/LU) – Bech-Kleinmacher Naumberg – GPC 2017 – AOP Moselle luxembourgeoise (€7.13)
Het is leuk en aangenaam dat je eens 3 wijnen naast mekaar kunt beoordelen. Het moet gezegd dat de kleur van deze wijn toch de fraaiste van de 3 is: lichtgeel en vooral aantrekkelijk door die loepzuivere en weerkaatsende schittering die we in ons glas zien. Ook in de neus zeer aangenaam. Dit is wel de meest kruidige wijn van dit proefblok: eerst een impressie van hooi (gras) later wat tijm en peper.
In de mond toch eerst tonen van wit fruit later opnieuw gevolgd door zachte kruidigheid. Deze wijn heeft de prettigste balans fruit/zuren. In deze wijn geen molligheid: rechttoe – rechtaan! Mooie finale trouwens die het goede van geur en smaak nog maar eens bevestigt. Leuke wijn! (score 14/20)
BLOK 2
- Wijngoed Thorn (Thorn-Maasgouw/NL) – Auxerrois 2018 – BOB Maasvallei Limburg (€12.50)
Aha! Het buitenbeentje in deze sessie! Raar dat een wijndomein In NL toch een Belgische BOB kan voeren? Deze wijn werd vroeger verkocht als “Vlaamse Landwijn” omdat 90% van de percelen in Vlaanderen staan en slechts 10% in NL. Eigenaar Harry Vorselen is dan ook niet de eerste de beste.
In 2001 begonnen met wijnbouw voor eigen rekening. Samen met Karel Heynckes van Domein Aldeneyck in Maaseik een verzoek ingediend bij de Europese Commissie om (gezien zijn geologische situatie) een grensoverschrijdende herkomstbenaming te geven aan wijnen uit een afgebakend gebied aan beide zijden van de Maas (en waar zowel de Nederlandse als de Vlaamse wijndomeinen dezelfde BOB zouden mogen hanteren). Het decreet werd door de Commissie in 2018 toegekend. Daarom dat wij vanavond een Vlaamse wijn in een Nederlandse fles kunnen proeven.
Is deze wijn even gedreven als zijn maker? De kleur oogt alleszins fraai met mooie schittering; hetgeen trouwens eveneens van toepassing is op de 3 wijnen die nu in het glas staan. Er zijn minimale kleurnuances maar al bij al verwaarloosbaar.
Het is vooral de neus van deze wijn die onze aandacht vraagt: heel aangenaam met mooie schakering van rijp fruit, kruidigheid en mineralig.
De aanzet in de mond is niet zo strak dan de neus doet vermoeden. Die is eerder rond tot mollig en toont toch een zoete kant. De zuren zijn onderdrukt zodat het fruit vrij spel krijgt en de balans uit evenwicht geraakt. In de finale komen de zuren terug waardoor de wijn toch met een positieve noot eindigt. Samenvattend: Gedreven wijnbouwer, mooie neus maar moeilijke wijn. (score 12/20)
- Domein De Wijngaardsberg (Ulestraten/NL) – Auxerrois 2017 – Limburgse Landwijn (€14.00)
Zoals gezegd heeft deze wijn quasi dezelfde kleur als wijn 4 maar er zijn grote verschillen in geur en smaak. Deze wijn is veel strakker, een “moderne” wijn zelfs, goed gemaakt met de juiste verhoudingen fruit/zuren, een tikje mineralig ook, zelfs een klein bittertje. Ook de structuur is oké, voldoende ‘power in huis’ en zeker niet klef. Meer zelfs, deze wijn zou ook perfect een gerecht kunnen begeleiden en dan denk ik eerder aan een vol-au-vent ipv. een visbereiding. Minpuntje is de finale. Brengt weinig naar voor en de afdronk is kort. Een werkpuntje voor de wijnmaker. (score 14/20)
- Domaines Vinsmoselle (LU) – Cuvée Christophe Mendès – Auxerrois 2016 – Remich Hôpertsbour Grand Premier Cru – AOP Moselle luxembourgeoise (€8.00)
Voor de kleur verwijs ik naar wijnen 4 en 5. In de neus is deze wijn aanvankelijk supergeparfumeerd en dat is er wel wat over… Na walsen komen we terug in normale modus en wordt de wijn eerder neutraal qua aroma’s. De wijn toont zich langs zijn beste zijde op de smaakproef: lekker fruitig, toch goed strak door de aanwezige zuren en voorbeeldig qua structuur. Verrassende finale met een mooie retro van rijp fruit als bonus. (score 14/20)
BLOK 3
- Château Bon Baron (Lustin/BE) – Auxerrois 2015 – AOC Côte Sambre et Meuse (€17.50)
Voor de kleur zal ik opnieuw de 3 wijnen tegelijk keuren: wijnen 7 en 8 zijn quasi gelijk: lichtgeel met groene hints en dikke tranen. Wijn 9 is veel lichter van kleur maar is meteen ook superhelder.
In deze wijn vind ik een beheerste neus terug die eerder naar bloesemgeuren ruikt dan naar fruit. Er is wel een fijne kruidigheid op de achtergrond. In de smaak vind ik dit een strakke wijn met goede balans. Wel mis ik hier de typiciteit van de auxerroisdruif die we in de voorgaande wijnen wel hadden (kruidigheid en tikje rondeur). Dit product gaat eerder in de richting van een grüner veltliner. De wijn is wel zacht en zeer correct gemaakt. Heeft een verbazend lange afdronk. (score 15/20)
- De Apostelhoeve (Maastricht/NL) – Auxerrois 2017 – Louwberg Maastricht. BGA Limburg. (€14.95)
Qua geur presenteert deze wijn zich opener dan wijn 7: rond, fruitig, witte perziktoets aangevuld met zachte, groenige kruidigheid (munt, laurier). Ronde aanzet, niet zoet maar goed van fruit voorzien. Stevige zuren die wat verloren lopen in het middenstuk, zonder fruitdekking. Deze wijn mist wat structuur en wat body maar beloont ons geduld met een lange en kruidige finale. (score 13/20)
- Caves J. Leuck-Thull (Ehnen/LU) – auxerrois 2017 ‘Prestige’ Rousemen – GPC – AOP Moselle luxembougeoise (€9.75)
Dit is met voorsprong de meest exotische neus van de 9 wijnen (vooral ananas) en kruidige honing. Wel minder kruidig dan de 2 vorige wijnen. Zachte aanzet in de mond. Perfect eigenlijk met een juiste balans in zuren en fruit. Wat wij bij de vorige wijnen niet hebben aangehaald: deze wijn biedt veel finesse en fraîcheur. Maar jammer genoeg mist ook deze wijn wat ruggengraat om een topscore te verdienen. De finale kan mij minder bekoren: vrij vlak met korte afdronk. Geen retro. (score 15/20)
Zoals gebruikelijk hebben we na de degustatie gepeild naar de voorkeuren van onze leden.
Met stevige voorsprong werd dit wijn 9 van Caves Leuck. Op enige afstand gevolgd door Kasteel Vilain XIV en de beide wijnen van Domaines Vinsmoselle.
Peilen naar de favoriete regio werd daardoor overbodig. Het Groothertogdom werd hier de grote winnaar.
Conclusies:
- de auxerrois levert prettige, vriendelijke wijnen die het moeilijk zullen hebben bij een maaltijd of tijdens een winteravondje “staren in het haardvuur”. Dit zijn echter perfecte wijnen als je eens geen zin hebt in die -tigste cava als aperitief of als een “lazy Sunday” wijn. (Of een picknick in het park). Wedden dat je de bodem te snel zal zien?
- Je voelt aan alles dat (de meeste) Belgische en Nederlandse wijnbouwbedrijven nog in hun kinderschoenen staan. In het Groothertogdom valt men terug op bedrijven die al generaties wijn maken. Zij hebben niet alleen individuele wijnbouwers maar ook coöperaties en een door de overheid gesubsidieerd ‘Institut de promotion des vins luxembourgeois’. Dat scheelt een slok op de borrel!
- Een derde aspect is de prijszetting. Het verschil in prijs tussen LU en BE/NE was opmerkelijk en is deels ook te verklaren door punt 2. De wijnen zijn wel enkel maar lokaal te verkrijgen. Je moet er dus zelf omrijden. Anderzijds is het niet meer dan logisch dat de wijndomeinen in NE/BE een kosten/baten-analyse maken en hun verkoopprijzen daarop enten. Toch zal je als NL/BE-wijnliefhebber een groot chauvinisme aan de dag moeten leggen om dat prijsverschil te negeren. Hopelijk lezen enkele (startende) Vlaamse wijnbouwers deze laatste opmerking.